پا اردکی و پنجه کبوتری چیست؟ علت چرخش مچ پای کودکان به داخل و خارج

آیا می دانید که پا اردکی و پنجه کبوتری چیست؟ و علت چرخش مچ پای کودکان به داخل و خارج چه می تواند باشد؟ برخی از کودکان نوپا در حالی که یاد می گیرند از توانایی جدید خود برای راه رفتن استفاده کنند، با اختلال چرخش مچ پا به داخل یا خارج مواجه می شود. این بدان معناست که به جای اینکه هنگام راه رفتن سر انگشتان آنها رو به جلو باشد به سمت خارج یا داخل پا متمایل می شود.

همچنین گاهی اوقات می تواند برای اولین بار در نوجوانان، جوانان یا بزرگسالات ظاهر شود. این همیشه باعث نگرانی نیست، اما ارزش آن را دارد که تفاوت بین راه رفتن طبیعی با پای اردکی و پنجه کبوتری را بدانید و شرایطی ه بر نحوه راه رفت ن شما تاثیر می گذارد را بدانید.

• بیشتر بخوانید: پا گرفتن نوزاد – 6 روش برای کمک به پا گرفتن نوزادان

پنجه کبوتری یا چرخش مچ پا به داخل چیست؟

پنجه کبوتری یا چرخش مچ پا به داخل الگوی راه رفتنی است که در آن انگشتان پاهای کودک در هنگام ایستادن، راه رفتن یا دویدن به سمت داخل متمایل می شود. به طور کلی متمایل شدن خفیف انگشتان پا زمانی که کودک بین 2 تا 5 سال سن دارد رخ می دهد و معمولا حداکثر تا 8 سال ادامه پیدا می کند. معمولا در صورت خفیف بودن مشکلی ایجاد نمی کند اما اگر بیش از حد باشد احتمال افزایش میزان آسیب دیدگی، کاهش تعادل، ناهمواری حرکتی و درد در لگن و زانو و پا وجود دارد. علل اسکلتی مروبط به تغییرات اسکلتی اساسی است که معمولا در کودکان دیده می شود و در بیشتر موراد بخشی از رشد طبیعی راه رفتن است. علل غیر اسکلتی شامل عدم تعادل عضلانی، ضعف و بیماری ها است.

علل اسکلتی

فمورال آنته ورژن(Femoral Anteversion) یا اختلال زاویه گردن ران نسبت به محور بدن منجر به چرخش بقیه اندام تحتانی به سمت داخل به سمت یکدیگر می شود، گاهی اوقات شامل والگوس می شود. فمورال آنته ورژن معمولا در سنین 2 تا 4 سالگی دیده می شود. هنگام دویدن یا با خستگی در پایان روز بدتر می شود. فمورال آنته ورژن در 99 درصد مواقع بدون مداخله خود به خود برطرف می شود.

تورشن تیبیا یا چرخش ساق به داخل چرخش داخلی استخوان ساق پا که باعث چرخش پا می شود، حتی اگر زانوها صاف باشند. در بدو تولد 0 تا 5 درجه چرخش داخلی استخوان ساق پا داریم. در 2 سالگی باید 10 تا 15 روز چرخش داخلی استخوان ساق پا داشته باشیم و در 5 سالگی تا بزرگسالی 23 تا 30 روز چرخش داخلی استخوان ساق پا داریم. معمولا به محض اینکه کودک شروع به راه رفتن می کند، این معظل دیده می شود و ممکن است تا سن 4 سالگی ادامه پیدا کند. باز هم، مطالعات نشان می دهد که مداخله پیشرفت طبیعی رشد استخوان را تغییر نمی دهد.

متاتارسوس ادکتوس یعنی انحنای جلوی پا به سما وسط (به سمت داخل) باعث می شود که پاها چرخیده به نظر برسند (حتی اگر بقیه قسمت های اندام تحتانی خنثی باشند). تصور می شود که این مشکل ناشی از کاهش فضای داخلی رحمی است. اکثر کودکان دارای متاتارسوس ادکتوس انعاطف پذیر هستند. به این معنا که قابل اصلاح تا خنثی است. 90 تا 95 درصد کودکان ظاهر خود را به طور طبیعی کاهش می دهند و پاهایشان بدون مداخله صاف می شود. در برخی موارد می توان از یک کفش دون انحنا استفاده کرد تا به پاها کمک شود.

علل غیر اسکلتی

ضعف لگن: عدم کنترل خوب لگن می‌تواند منجر به چرخش کل ساق پا و ظاهر شدن داخل پا شود. کودکان همچنین ممکن است برای کمک به تثبیت وضعیت ایستادن خود در صورتی که هسته مرکزی آنها ضعیف است، انگشت خود را به داخل بکشند. به طور بالقوه همچنین ممکن است مربوط به کودکانی باشد که به یک بیماری ژنتیکی یا سایر مشکلات رشدی دچار هستند.

 صافی کف پا: کاهش قوس پای کودک شما باعث ایجاد یک لحظه چرخش داخلی از پایین به بالا در اندام تحتانی او می شود. ممکن است به عنوان جبران کف پای صاف انگشتان به داخل متمایل شوند

بیماری‌های عصبی: کودکان مبتلا به اسپاسم ممکن است با اسپاستیک عضلات داخلی ساق پا مواجه شوند و انگشتان به داخل متمایل شوند.

پای اردکی یا چرخش مچ پا به بیرون چیست؟

پای اردکی یا چرخش مچ پا به بیرون الگوی راه رفتنی است که در آن انگشتان پاهای کودک بیش از حد از یکدیگر دور می شوند. داشتن 4 تا 10 درجه چرخش مچ پا به بیرون برای همه سنین به ویژه در نوجوانان و بزرگسالان وجود دارد. در حالی که چرخش مچ پا به بیرون معمولا مشکلی نیست، گاهی اوقات می تواند باعث افزایش فاشر روی لگن، زانو و مچ پا شود و به طور بالقوه منجر به درد یا دشواری در فعلیت های پویا مانند دویدن و پرش شود. علل شبیه به چرخش مچ پا به داخل هستند اما از نظر چرخش بالعکس هستند.

علل اسکلتی

در فمورال آنته ورژن استخوان ران (استخوان ران) به سمت بیرون چرخانده شده و بقیه اندام تحتانی خارج می شود.

 به طور بالقوه با اپی فیز سر استخوان ران (SCFE) همراه است و یک وضعیت پزشکی جدی است. SCFE وضعیتی است که در آن سر استخوان ران از گردن استخوان ران می لغزد. به طور عمده در مردان در اوایل نوجوانی دیده می شود.

بیماری لگ کالو پرتس Legg-Calve-Perthes که به بیماری پرتس معروف است همچنین ممکن است باعث چرخش مچ پا به داخل شود. این وضعیتی است که در آن سر استخوان ران جریان خون را متوقف می کند و استخوان شروع به مردن یا نکروزه می کند. این هم یک وضعیت پزشکی جدی است. عمدتاً در پسران 6 تا 10 ساله دیده می شود.

پیچ خوردگی خارجی/جانبی تیبیا: درشت نی (استخوان پایین ساق پا) به سمت بیرون می چرخد ​​و باعث می شود پا نیز به سمت بیرون برگردد.

صافی کف پا: کاهش قوس کف پا، انگشتان پا را به سمت بیرون می‌فرستد تا موقعیت قوس را جبران کند.

علل غیر اسکلتی

بیماری‌های عصبی: مانند فلج مغزی می‌تواند منجر به چرخش مچ پا به بیرون شود. اسپاستیسیته الگوی راه رفتن آنها را تغییر می دهد و باعث سفتی عضلات مختلف می شود.

انقباض چرخشی بیرونی: گاهی اوقات وقتی نوزاد در رحم است و پاهایش را خم کرده ایجاد می شود. این معمولاً به محض شروع تحمل وزن و راه رفتن مستقل کاهش می یابد.

انحراف مچ پای پا اردکی در کودکان

خارج شدن انگشتان پا به علت نوعی تغییر شکل چرخشی است و معمولا زمانی اتفاق می افتد که یکی از دو استخوان بلند ساق پا به سمت بیرون ساق می چرخد و باعث بیرون زدگی پا می شود.

• تیبیا : بین زانو و مچ پا قرار دارد
• استخوان ران : بین لگن و زانو قرار دارد

بیرون آمدن انگشت می تواند در یک یا هر دو پا رخ دهد. در بسیاری از کودکان خردسال، بیرون زدگی انشتان پا به صورت موقتی و کوتاه مدت است اما در برخی موارد می‌تواند تا نوجوانی یا بعد از آن، گاهی تا بزرگسالی ادامه یابد. داشتن کف پای صاف هم می تواند باث چرخش مچ پا به سمت خارج شود.

• بیشتر بخوانید: 7 نکته مهم برای خرید اولین کفش کودک نوپای شما

آیا پا اردکی شبیه پنجه کبوتری است؟

مممکن است با یک تغییر شکل پیچشی رایج تر به نام پنجه کبوتری یا چرخش مچ پا به داخل آشنا باشید. این مشکل دقیقا عکس مشکل پا اردکی است و انگشتان پا به سمت داخل متمایل می شوند.

علائم چرخش پنجه پا به خارج

بیرون زدن انگشتان پا باعث می شود که ک.دک به نظر برسد که از این طرف به آن طرف می چرخد. ممکن است متوجه شوید که زانوهای فرزندتان به سمت بیرون متمایل شده است.

بیرون زدگی انگشتان معمولا با درد یا ناراحتی همراه نیست. همچنین معمولا به هیچ وجه در توانایی کودک در راه رفتن، دویدن یا تحرک تداخلی ایجاد نمی کند.

هنگام دویدن کودک ممکن است بیرون زدگی انگشتان را بیشتر نشان دهد. والدین همچنین ممکن است متوجه شوند که کفش های فرزندشان فرسوده شده یا آثار اصطکاک بیشتری در لبه های بیرونی کفش دیده می شود.

می توانید با ایستادن به طور طبیعی در حالی که پاها چند سانت از هم فاصله دارند چرخش مچ پا را در بزرگسالان بررسی کنید. به موقعیت انگشتان پا نگاه کنید اگر به جای اینکه مستقیم و رو به جلو باشد به سمت بیرون هستند، احتمالا پا اردکی هستید.

در اینجا روش دیگری وجود دارد که می توانید ببینید آیا پای اردکی دارید یا خیر:

به پشت دراز بکشید.

پاهایتان را باز و بسته کنید. آیا پاهای شما همراه با زانوهایتان به سمت بیرون می چرخند؟ ممکن است به دلیل سفت شدن ماهیچه های لگن دچار این مشکل شوید.

علت چرخش پنجه پا به خارج

چندین دلیل رایج برای چرخش پنجه پا به خارج در نوزادان نوپا و کودکان وجود دارد که از این بین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی
• موقعیت پاهای جنین در رحم قبل از تولد
• وضعیت استراحت پاها در دوران نوزادی
• صاف بودن پا

برخی از علل نادر چرخش پنجه پا به خارج عبارتند از:

• بدشکلی مادرزادی استخوان
• لغزش اپیفیز سر استخوان ران، یک بیماری مفصل ران که باعث می شود توپ در بالای استخوان ران به سمت عقب بلغزد.
• لغزش اپی فیز سر استخوان ران

اپی فیز سر استخوان ران در نوجوانان یا نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند رخ می دهد. گاهی اوقات از آن به عنوان اختلال در صفحه رشد لگن یاد می شود.

در بزرگسالان، چرخش پنجه پا به خارج ممکن است به علت موارد زیر باشد:

• آسیب به ساق، لگن، مچ پا یا پا
• سفتی عضلات در پاها یا باسن
• وضعیت بد
• یک سبک زندگی بی تحرک که به کج شدن لگن قدامی یا لگنی که به سمت جلو خم می شود منجر می شود.
• شیب قدامی لگن در بزرگسالان

شیب قدامی لگن باعث سفت شدن ماهیچه های لگن می شود که استخوان ران را به سمت بیرون می چرخاند و می تواند منجر به پای اردکی شود.

آیا باید نگران باشم؟

در بزرگسالان، چرخش پنجه پا به خارج ممکن است خفیف یا شدید باشد. اگر وضعیت تان شما را از شرکت در فعالیت هایی مانند پیاده روی ، دویدن یا شنا باز نمی دارد، دلیلی برای هشدار نیست.

اگر نگران راه رفتن فرزندتان در هر مرحله از رشد او هستید، با پزشک او صحبت کنید. اگر علائم زیر را مشاهده می کنید به پزشک مراجعه کنید:

کودک شما اغلب هنگام راه رفتن یا دویدن می لنگد یا زمین می خورد.

 کودک شما درد مداوم یا متناوب در پاها، باسن یا کشاله ران را تجربه می کند. این ممکن است نشان دهنده لغزش اپیفیز سر استخوان ران باشد. درد می تواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است ادامه داشته باشد یا به طور ناگهانی بروز کند.

کودک شما ناتوانی ناگهانی در راه رفتن دارد (این ممکن است نشان دهنده لغزش اپیفیز سر استخوان ران باشد).

وضعیت فرزند شما شدید است و باعث درد، عدم تعادل یا بی ثباتی می شود.

• بیشتر بخوانید: دیر پا گرفتن نوزادان

آیا درمان های خانگی برای پای اردکی کودکان وجود دارد؟

بیرون زدگی خفیف انگشتان پا اغلب با درمان خانگی قابل حل است. در اینجا چند درمان وجود دارد که می توانید در خانه امتحان کنید.

هنگام راه رفتن به موقعیت پاهای خود توجه کنید

هنگام راه رفتن یا ایستادن نسبت به نحوه قرار دادن پاهای خود بیشتر آگاه باشید. این می تواند به کاهش خروج انگشتان پا کمک کند.

از کفی های طبی استفاده کنید

به دنبال کفی های طبی ارتز باشید که قوس پا را حمایت و بلند می کنند. اینها ممکن است به تثبیت پاشنه پا و بهبود تراز کمک کنند.

تمرینات کششی و ورزش

ورزش هایی که باعث کشش همسترینگ و باسن می شوند می توانند برای درمان  چرخش پنجه پا به خارج خفیف در کودکان و بزرگسالان مفید باشند. در ادامه چند حرکت کششی ساده وجود دارد که می توانید در خانه امتحان کنید:

• یک پایه یا چند کتاب ضخیم را در چند سانتی دیوار قرار دهید.
• روی پایه بایستید، اما اجازه دهید پاشنه هایتان از لبه پشتی پایین بیاید.
• اگر قوس‌هایتان تکیه‌گاه باشند و به پاشنه‌هایتان تکیه نکرده باشید، در موقعیت درستی هستید.
• به سمت دیوار خم شوید و اجازه دهید دستانتان از بدنتان حمایت کنند. دست های شما باید در طول شانه ها به دیوار باشد و بازوها باید کاملاً کشیده باشند.
• پاهای خود را یکی یکی بالا و پایین ببرید و پا و ساق پا را بکشید.

تمرین دیگری که می توانید انجام دهید:

• روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کنید.
• یک توپ تنیس را زیر ساق پا بگذارید و حدود 2 دقیقه آن را به جلو و عقب بچرخانید.
• در حالی که به چرخاندن توپ ادامه می دهید، با خم کردن پای خود، کشش را افزایش دهید.
• اگر هنگام استفاده از توپ سفتی یا درد را احساس کردید، سعی کنید توپ را در قسمت بیرونی پای خود بچرخانید.
• تمرینات را روی پای دیگر خود نیز تکرار کنید.
• چند بار در روز مراحل گفته شده را تکرار کنید.

تمرین دیگر:

• به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید به طوری که پاهایتان به اندازه عرض لگن روی زمین قرار بگیرند.
• یک پا را روی پای دیگر ضربدر بزنید و مچ پای خود را به ران خود درست بالای زانو فشار دهید.
• به آرامی با مچ پا فشار وارد کنید و به مدت 60 ثانیه نگه دارید.
• شما باید کشش کمی را در سراسر ران، لگن و کمر احساس کنید.
• تمرین های گفته شده را برای پای دیگر خود تکرار کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

با مشاهده هر گونه احساس درد، ناراحتی یا عدم تحرک در کودکان و بزرگسالان با پزشک تماس بگیرد. همچنین در صورت زمین خوردن یا لنگیدن مکرر کودک خود باید با پزشک تماس بگیرید.

همچنین ممکن است قبل از تلاش برای درمان خفیف بیرون زدگی مچ پا در خانه، به پزشک یا فیزیوتراپ مراجعه کنید.

یک متخصص می تواند تعیین کند که آیا وضعیت شما ناشی از سفتی عضلانی است یا چرخش بیرونی استخوان ران. این می تواند به تعیین اینکه چه تمرین هایی ممکن است مؤثرتر باشند کمک کند.

پای اردکی چگونه تشخیص داده می شود؟

در اینجا برخی از روش‌ها و آزمایش‌هایی وجود دارد که ممکن است پزشک شما برای تشخیص اینکه آیا شما یا فرزندتان پای اردکی دارید یا خیر، استفاده کند:

پرسش: ممکن است پزشکتان از شما سوال کند که چه مدت این بیماری وجود دارد و آیا حادثه ای رخ داده است که باعث این مشکل شده باشد. وی همچنین ممکن ایت در مورد سابقه پزشکی سوال کند.

 معاینه فیزیکی: روی پاها، باسن و پاهای شما تمرکز می شود. پزشک شما به دنبال علائمی از سفتی، عدم انعطاف پذیری و دامنه حرکتی خواهد بود.

درجه چرخش: ارزیابی زوایای بین پاها و ساق ها تعیین می شود. این معمولاً با دراز کشیدن روی شکم با زانوهای خم شده برای تجزیه و تحلیل بصری انجام می شود.

کفش: پزشک شما همچنین ممکن است کفش‌های شما را بررسی کند و از شما بخواهد با کفش معمولی راه بروید تا راه رفتن معمولی‌تان را ببیند.

دویدن: ممکن است پزشک از شما بخواهد بدوید تا ببیند آیا از این طرف به طرف دیگر حرکت می‌کنید و همچنین موقعیت پاها را در حین حرکت بررسی کند.

 آزمایش‌های تصویربرداری: اگر پزشک شما مشکوک به یک بیماری جدی مانند لغزش اپی‌فیز سر استخوان ران باشد، ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس یا MRI را تجویز کند.

آیا درمان های پزشکی برای پای اردکی در کودکان و سالمندان وجود دارد؟

در اینجا برخی از درمان‌های پزشکی احتمالی برای پای اردکی وجود دارد که ممکن است پزشک شما توصیه کند:

انتظار هوشیارانه: اگر کودک شما زیر 6 سال سن دارد، ممکن است پزشک او را تماشا کند و منتظر بماند تا ببیند آیا این بیماری خود به خود برطرف می شود یا خیر.

 فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می‌تواند به نظارت بر تمرین‌هایی که ممکن است فشار روی پاها و باسن را کاهش دهد کمک کند.

جراحی: اگر ناهنجاری استخوان یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران یافت شود، ممکن است جراحی توصیه شود.

عوارض احتمالی پای اردکی یا چرخش مچ پا به بیرون

هنگامی که خارج شدن شدید و غیرقابل کنترل شود، ممکن است در نهایت باعث ایجاد شرایط دیگری شود، که از این بین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آتروفی عضلانی در ساق پا و باسن
• آسیب دیدگی زانو
• آسیب مچ پا
• کف پای صاف
• درد پا
• آسیب به عضله پیریفورمیس، که می تواند منجر به سیاتیک شود

پای اردکی در کودکان در چند سالگی رخ می دهد؟

بیرون زدگی پا یا پای اردکی وضعیتی است که با پاها مشخص می شود که به جای قرار گرفتن انگشتان پا به صورت مستقیم و رو به جلو، به سمت بیرون متمایل می شود.

این بیماری در کودکان نوپا و خردسالان شایع‌تر است، که معمولاً تا سن 8 سالگی ادامه پیدا می کند. بزرگسالان نیز می‌توانند در نتیجه سبک زندگی بی‌تحرک، وضعیت نامناسب، آسیب دیدگی یا دلایل دیگر دچار پای اردکی شوند.

این وضعیت به ندرت جدی است و به طور معمول به درمان های خانگی به خوبی پاسخ می دهد. اگر در مورد راه رفتن فرزندتان نگرانی دارید با پزشک اطفال تماس بگیرید.

منابع: healthline و milestonepedstherapy