سلامت کودکان یا طب اطفال، بر رفاه کوکان از زمان بارداری تا نوجوانی تمرکز دارد. سلامت کودکان به طور حیاتی به تمام جنبه های رشد و تکامل کودکان و فرصت منحصر به فردی که هر کودک برای دستیابی به پتانسیل کامل خود به عنوان یک بزرگسال سالم در اختیار دارد، مربوط می شود.
سلامت کودکان زمانی زیرمجموعه پزشکی بزرگسالان بود. در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، مردم نسبت به این که مشکلات سلامتی کودکان با بزرگسالان متفاوت است به تدریج آگاهی پیدا کردند و طب اطفال را به عنوان یک تخصص پزشکی شناختند. همچنین مشخص شد که پاسخ کودک به بیماری، داروها و محیط به سن او بستگی دارد.
سلامت کودکان جنبه های بسیاری دارد. اجازه دهید با عوامل تعیین کننده رشد و تکامل مناسب کودک شروع کنیم.
- بیشتر بخوانید: تاثیر بازی بر رشد کودک، سلامت، و سعادت کودکان
برای رشد، تکامل و سلامت کودکان چه انتظاری باید داشت؟
تکامل یک کودک سالم که در وهله اول به سلامت والدین و ژنتیک آن ها مرتبط است، در واقع قبل از لقاح آغاز می شود و تا زمان لقاح و پیش از تولد ادامه پیدا می کند. در طول این مدت، طبیعتاً هم پوشانی قابل توجهی بین نگرانی های طب اطفال برای جنین و نگرانی های مامایی برای مادر وجود دارد.
پس از زایمان، عوامل جدید و مهمی مانند شیردهی، تست های غربالگری نوزاد و ایمنی خواب وجود دارند که باید به آن ها توجه شود. خیلی زود، نوبت به معاینات بهداشتی و واکسیناسیون می رسد. به دنبال همه این ها، مسائل دیگری مانند زمان و نحوه آشنایی کودک با غذاهای جامد، آموزش توالت رفتن و زمان مراجعه به دندانپزشک به میان می آیند.
رشته طب اطفال مراحل کلاسیک رشد و تکامل را تشخیص می دهد، اما این مراحل قطعی نیستند، زیرا رشد و تکامل کودک یک زنجیره را تشکیل می دهند. یک نوزاد در دوران نوزادی و اوایل نوزادی با سرعت شگفت انگیزی تغییر می کند. در یک چشم بر هم زدن، نوزاد به یک کودک نوپا و بعد از آن به یک طفل خردسال تبدیل می شود و بعد از کمی بیشتر از یک دهه وارد دوره نوجوانی می شود، دوره ای پرمشغله و چالش برانگیز برای کودک و والدین.
بیماری های رایج تاثیرگذار در سلامت کودکان
بیماری های رایج تاثیرگذار در سلامت کودکانمتاسفانه، حتی سالم ترین نوزاد نیز ممکن است بیمار شود. دانستن علائم و نشانه های بیماری های رایج دوران کودکی و همچنین درمان و پیشگیری از این بیماری ها خالی از لطف نیست. ممکن است برخی از مشکلات دوران کودکی مانند عفونت گوش و التهاب لوزه اجتناب ناپذیر باشند. با این حال، کودکان در معرض بیماری های قابل پیشگیری مانند بیماری های عفونی جدی و بالقوه کشنده نیز هستند که با ایمن سازی می توان از آن ها پیشگیری کرد. با رعایت بهداشت دهان و دندان و درمان های فلورایدی می توان از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری کرد.
ممکن است کودکان با مشکلات سلامتی متولد شوند. برای مثال، شکاف لب یا کام در بدو تولد دیده می شود. اما برخی از نقص های مادرزادی همانند برخی ناهنجاری های قلبی، ممکن است بلافاصله خود را نشان ندهند. این نقص های مادرزادی یکی از نگرانی های کودکان و والدین آن ها است.
آسیب های رایج دوران کودکی چیست؟
ممکن است نتوان از یک نقص مادرزادی یا یک بیماری پیشگیری کرد، اما باید از کودک در برابر تصادف و آسیب هایی نظیر بریدگی های معمول، سوختگی و مسمومیت محافظت کرد. در زمینه ایمنی کودک پیشرفت های قابل توجهی حاصل شده است. استفاده اجباری از صندلی کودک و کمربند ایمنی در خودرو، کلاه ایمنی دوچرخه و قفل های کودک نمونه هایی از پیشرفت در زمینه ایمنی کودک هستند.
با این حال، عوامل دیگری در این زمینه وجود دارند که هنوز به آن ها توجه نشده است؛ به عنوان مثال می توان به غرق شدن مکرر کودکان در استخرها، خوردن شوینده های خانگی یا سوختن با اجاق گاز یا بخاری داغ اشاره کرد. همه ما باید دائماً هوشیار باشیم و تمام تلاش خود را کنیم تا مطمئن شویم که محیط کودک تا حد امکان امن است.
برخی از مشکلات رفتاری تاثیرگذار در سلامت کودکان
علاوه بر سلامت جسمانی کودک، نگرانی هایی پیرامون رفتار و سلامت عاطفی کودکان نیز وجود دارد. از این مشکلات رفتاری می توان به اختلالات طیف اوتیسم از جمله سندروم آسپرگر، اختلالات یادگیری، ADHD (اختلال کم توجهی – بیش فعالی) و اضطراب و افسردگی اشاره کرد.
همچنین ممکن است کودکان گرفتار کابوس های شبانه، مشکلات خواب و ترس های غیرمنطقی شوند. بسیاری از کودکان در برابر بروز خشم خود به شیوه ای درست مشکل دارند. یکی از حوزه های اصلی که بر روی آن مطالعه می شود، تاثیر تماشای خشونت در تلویزیون و بازی های ویدیویی خشن بر کودکان است.
با بزرگتر شدن و به دنبال آن استقلال بیشتر کودکان، احتمال ابتلای آن ها به اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی افزایش پیدا می کند، به خصوص در میان دخترهایی که نگران اضافه وزن هستند. سوءمصرف مواد مخدر همچون بختکی ظاهر می شود. افزایش مصرف مشروبات الکلی و سوءمصرف مزمن ماریجوانا بسیار نگران کننده است. کشیدن سیگار و ویپ اغلب در واکنش به فشار وارده از سوی همسالان شروع می شود. خالکوبی و پیرسینگ بدن نیز یکی از موضوعات بحث برانگیز بین والدین است.
حقایق پشت کودکان و بیماری های روانی چیست؟
در حال حاضر، خودکشی دومین عامل مرگ و میر در دوران نوجوانی است. (تصادفات رانندگی و آدمکشی به ترتیب اولین و سومین علت مرگ نوجوانان هستند). افسردگی مزمن و بیماری دوقطبی ممکن است زمینه ساز اقدام به خودکشی و خودکشی باشد.
زمانی تصور می شد که کودکان در معرض این بیماری ها نیستند، زیرا فکر می کردند کودکان هنوز توانایی احساس ناامیدی و درماندگی نسبت به آینده را پیدا نکردند. چنین تصوری کاملاً اشتباه است. اکنون به طور کامل پذیرفته شده است که کودکان نه تنها در معرض افسردگی مزمن و بیماری دوقطبی هستند، بلکه در معرض اختلالات اضطرابی، فوبیا و اختلال پس از سانحه نیز قرار دارند.
مطالعات اخیر، اثرات حاد و درازمدت قلدری بر کودکان را برجسته کرده اند و نشان می دهند که علائم افسردگی و خودکشی در کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند، بیشتر است. درمان مناسب باید با توجه به سن کودکان انجام شود.
اهمیت سلامت خانواده بر سلامت کودکان
سلامت خانواده به سلامت و رفاه فرزندان در چارچوب خانواده توجه می کند. سلامت خانواده در کل در تعیین سلامت جسمانی و عاطفی هر یک از فرزندان آن خانواده نقش مهمی دارد.
در یک جامعه ایده آل، هر کودک باید در خانواده ای مهربان که دارای مهارت های فرزندپروری است، بزرگ شود. اما واقعیت امروز از طلاق، مادر یا پدر مجرد و مادرخواندگی یا پدرخواندگی حکایت دارد. به سرپرستی گرفتن نیز غیرمعمول نیست. امروزه، این گونه نیست که کودکان تنها در خانواده بیولوژیکی خود بزرگ شوند.
مراقبت و نظارت کافی بر کودک و پیشگیری از کودک آزاری و کم توجهی، باید به طور آشکار مورد توجه قرار گیرد. آسیب جسمی، آسیب عاطفی یا حتی مرگ یک کودک به دلیل سوزانده شدن، کتک خوردن یا مورد تجاوز قرار گرفتن توسط مراقب او بسیار بسیار غم انگیز است.
سلامت جامعه چه تاثیری بر سلامت کودکان دارد؟
سلامت جامعه چه تاثیری بر سلامت کودکان دارد؟سلامت جامعه فراتر از خانواده است. کودکان به محیط سالم و امنی نیاز دارند تا در آن رشد پیدا کنند.
تفاوت زیادی بین زندگی در یک مزرعه، در یک شهر کوچک، در حومه شهر یا کلان شهر وجود دارد. محله ای که گرفتار جرم و جنایت است، جامعه ناسالمی برای رشد کودکان محسوب می شود. ناگفته نماند که کودکان باید در محیط سالمی رشد کنند که از هوای پاک برای تنفس و آب تمیز برای نوشیدن برخوردار باشد.
سایر پیوندهای اجتماعی مانند مدارس، برنامه های ورزشی و منابع آموزشی (مانند کتابخانه ها) نیز می توانند بر سلامت کودکان تاثیر بگذارند.
بهترین رویکرد برای مراقبت از سلامت کودکان چیست؟
تاکید بر این نکته ضروری است که کودکان، بزرگسالان کوچک نیستند و نباید با آن ها چنین رفتار کرد. مراقبت های بهداشتی کودک و طب اطفال با ارائه مراقبت های مناسب برای کودکان سر و کار دارند. طب اطفال نقش گسترده تری را ایفا می کند تا نه تنها به کودکان و نوجوانان، بلکه به جوانان نیز توجه داشته باشد، زیرا بخش بزرگی از جوانان 18 تا 21 ساله ما، همچنان تا دهه 20 سالگی به والدین خود وابسته هستند.
منبع: medicinenet