سنگ کلیه چیست؟ انواع سنگ کلیه در سالمندان

سنگ کلیه چیست؟ انواع سنگ کلیه در سالمندان

در این مطلب قصد داریم در مورد سنگ کلیه در سالمندان صحبت کنیم. سنگ کلیه واقعاً دردناک است. هر کسی که سنگ کلیه را تجربه کرده باشد، این حقیقت را تایید می کند. هدف ما این است که شما را با مشکلات بهداشتی رایج آشنا کنیم تا در صورت مواجهه با آن ها بتوانید شرایط را به خوبی مدیریت کنید.

پس از مطالعه این مقاله اطلاعات زیادی در این زمینه کسب خواهید کرد:

  • سنگ کلیه چیست و چه علائمی دارد
  • درمان سنگ کلیه در افراد سالمند چگونه انجام می گیرد
  • سنگ کلیه چه عوارضی دارد
  • اگر یکی از عزیزان سالمندتان به سنگ کلیه مبتلا شد، چه باید کنید

سنگ کلیه چیست؟

سنگ های کلیه رسوبات سخت معدنی و نمکی هستند که در کلیه های شما تشکیل می شوند. آن ها می توانند به کوچکی یک دانه شن باشند و شما بدون این که حتی بدانید، آن ها را دفع کنید. همچنین سنگ های کلیه می توانند به اندازه ای بزرگ باشند که دفع ادرار را مختل کنند. برخی از سنگ ها در کلیه باقی می مانند و هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. گاهی اوقات، سنگ کلیه از میزنای، لوله بین کلیه و مثانه عبور می کند. اگر سنگ به مثانه برسد، می تواند از طریق ادرار از بدن خارج شود. اگر سنگ در میزنای گیر کند، جریان ادرار را مسدود می کند و باعث درد می شود.

کلیه ها و دستگاه ادراری

کلیه ها عضو اصلی دستگاه ادراری، مسئول تولید ادرار و کنترل سطح مایعات و مواد شیمیایی بدن هستند. اکثر مردم دو کلیه دارند، یکی در هر طرف ستون فقرات پشت کبد، معده، پانکراس و روده. کلیه های سالم خون را از ضایعات پاکسازی می کنند و ضایعات را از طریق ادرار دفع می کنند. آن ها سطح سدیم، پتاسیم و کلسیم خون را کنترل می کنند.

به طور معمول، مواد شیمیایی طبیعی موجود در کلیه ها، نمک و مواد معدنی را حل می کنند. هنگامی که در تولید این مواد شیمیایی طبیعی اختلالی ایجاد شود، سنگ کلیه تشکیل می شود. برخی از سنگ ها از کلیه به سمت میزنای حرکت می کنند. اگر سنگی از کلیه خارج شود و در میزنای گیر کند، به آن سنگ میزنای می گویند.

سنگ کلیه از چه چیزی ساخته شده است؟

سنگ کلیه انواع و رنگ های مختلفی دارد. نحوه درمان و جلوگیری از تشکیل سنگ های جدید به نوع سنگ بستگی دارد.

سنگ کلیه کلسیمی (80 درصد سنگ ها)

سنگ های کلسیمی شایع ترین نوع سنگ ها هستند. دو نوع سنگ کلسیمی وجود دارد: اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم. اگزالات کلسیم رایج ترین نوع سنگ کلسیمی است. برخی از افراد کلسیم زیادی در ادرار خود دارند که خطر ابتلا به سنگ های کلسیمی را در آن ها افزایش می دهد. حتی با وجود مقدار طبیعی کلسیم در ادرار، ممکن است سنگ های کلسیمی به دلایل دیگری نیز تشکیل شوند.

سنگ کلیه اسید اوریک (5 تا 10 درصد سنگ ها)

اسید اوریک یک ماده زائد است که از تغییرات شیمیایی در بدن به وجود می آید. کریستال های اسید اوریک به خوبی در ادرار اسیدی حل نمی شوند، در نتیجه، سنگ اسید اوریکی تشکیل می شود. اسیدی بودن ادرار می تواند به دلیل اضافه وزن، اسهال مزمن، دیابت نوع 2 (قند خون بالا)، نقرس، رژیم غذایی حاوی پروتئین بالا و میوه و سبزیجات کم، سنگ های استروویت / عفونی (10 درصد از سنگ ها) باشد.

سنگ های استروویت یک نوع سنگ معمولی نیستند. این سنگ ها در اثر عفونت مزمن دستگاه ادراری (UTI) ایجاد می شوند. برخی از باکتری ها سطح اسیدی بودن ادرار را کمتر و آن را بازی یا قلیایی تر می کنند. سنگ های منیزیم آمونیوم فسفات (استروویت) در ادرار قلیایی تشکیل می شوند. این سنگ ها اغلب بزرگ و دارای شاخه هستند و خیلی سریع رشد می کنند.

افرادی که به عفونت ادراری مزمن مبتلا می شوند، همانند افرادی که برای طولانی مدت در کلیه ها یا مثانه خود لوله دارند، یا افرادی که به دلیل اختلالات عصبی (فلج، مولتیپل اسکلروزیس و اسپینا بیفیدا) مثانه ضعیفی دارند، در معرض ابتلا به این سنگ ها قرار دارند.

سنگ کلیه سیستین (کمتر از 1 درصد سنگ ها)

سیستین یک آمینواسید است که در برخی غذاها وجود دارد. سیستین یکی از اجزای سازنده پروتئین است. سیستینوری (سیستین بیش از حد در ادرار) یک اختلال متابولیک نادر و ارثی است که در آن کلیه ها سیستین را از ادرار بازجذب نمی کنند. هنگامی که مقدار زیادی سیستین در ادرار وجود داشته باشد، سنگ تشکیل می شود. سنگ های سیستین اغلب در دوران کودکی شروع به تشکیل می کنند.

پزشکان به طور کامل مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد سنگ کلیه می شود، با این حال، عواملی وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

  1. کمبود آب:‌ کلیه های شما برای تولید ادرار به آب نیاز دارند. نوشیدن آب به مقدار ناکافی می تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. کم آبی می تواند حجم ادرار را کاهش دهد. وقتی حجم ادرار کم است، ادرار غلیظ و تیره رنگ می شود. ادرار غلیظ به این معنی است که برای حل کردن نمک ها، مایع کمتری وجود دارد. افزایش مصرف مایعات باعث رقیق شدن نمک موجود در ادرار می شود و خطر تشکیل سنگ کاهش پیدا می کند. بزرگسالانی که کلیه سنگ ساز دارند، باید به اندازه کافی مایعات بنوشند تا به طور روزانه حداقل 2.5 لیتر ادرار تولید کنند. لازم است در طول روز به طور متوسط 3 لیتر مایعات نوشیده شود.
  2. غذاهایی که سرشار از اگزالات هستند. در افرادی که مستعد سنگ کلیه هستند، مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات بالا مانند ریواس، اسفناج، چغندر، جوانه گندم و بادام زمینی می تواند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. بنابراین ممکن است پزشک مصرف این مواد غذایی را محدود کند.
  3. سنگ کلیه می تواند در پاسخ به عفونت دستگاه ادراری (UTI) ایجاد شود.

 اگر سنگ کلیه به طور مکرر در اثر عفونت دستگاه ادراری ایجاد شود، پدهای کنترل کننده UTI به کار می آیند.

  1. سنگ کلیه چیست؟ انواع سنگ کلیه در سالمنداندر برخی موارد، سنگ کلیه ارثی است. در این افراد معمولاً آمینواسید سیستین بیش از حد تولید می شود.
  2. شرایط روده: برخی شرایط روده ای باعث اسهال می شوند (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) یا جراحی هایی همانند بایپس معده می توانند خطر تشکیل سنگ های کلیه اگزالات کلسیمی را افزایش دهند. اسهال منجر به از دست رفتن مقدار زیادی مایع از بدن و کاهش حجم ادرار می شود. همچنین ممکن است بدن شما اگزالات بیش از حد را از روده جذب کند و در نتیجه اگزالات بیشتری در ادرار باشد. حجم کم ادرار و مقدار بالای اگزالات در ادرار می توانند به تشکیل سنگ کلیه اگزالات کلسیم منجر شوند.
  3. چاقی: چاقی زنگ خطر تشکیل سنگ کلیه است. چاقی ممکن است سطح اسیدی بودن ادرار را تغییر دهد و باعث تشکیل سنگ شود.
  4. اختلالات پزشکی: برخی از مشکلات پزشکی خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهند. رشد غیر طبیعی یک یا چند غده پاراتیروئید که متابولیسم کلسیم را کنترل می کنند، می تواند باعث افزایش کلسیم در خون و ادرار و در نتیجه تشکیل سنگ شود. بیماری دیگری به نام اسیدوز توبولار کلیه دیستال که یکی از دلایل اسید در خون است، می تواند خطر سنگ فسفات کلسیم را افزایش دهد.

برخی از اختلالات نادر و ارثی نیز باعث تشکیل انواع خاصی از سنگ ها می شوند. به عنوان مثال می توان به سیستینوری (تشکیل مقدار زیادی از آمینواسید سیستین در ادرار) و هیپراکسالوری اولیه (تولید مقدار زیادی اگزالات توسط کبد) اشاره کرد.

  1. داروها: برخی داروها و مکمل های کلسیم و ویتامین C ممکن است خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند. حتماً با تجویز پزشک به مصرف دارو و مکمل اقدام کنید.
  2. سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده خود سابقه سنگ کلیه را دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
  3. مشکلات گوارشی

علائم سنگ کلیه در سالمندان

  • دردهای شدید پشت، پهلو، پایین شکم و کشاله ران
  • خون صورتی، قرمز یا قهوه ای در ادرار
  • ادرار مکرر
  • درد هنگام ادرار کردن
  • مشکل در ادرار کردن
  • ادرار کدر یا بدبو

در موارد شدید، ممکن است علائم دیگری نیز همراه باشند:

  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • تب و لرز

در صورت بروز هر یک از علائم یا ترکیبی از آن ها بلافاصله باید به یک پزشک متخصص یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

این اقدام از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به خصوص اگر سنگ کلیه ناشی از عفونت باشد، که معمولاً با ادرار کدر یا بدبو همراه است، عدم مراجعه به پزشک یا مرکز درمانی می تواند به سپسیس منجر شود.

سپسیس یک وضعیت پزشکی است که در آن عفونت به جریان خون فرد منتقل می شود.

درمان سپسیس دشوار است و این بیماری می تواند باعث مرگ شود.

سنگ گلیه در سالمندان: اگر یکی از عزیزان سالمندتان به سنگ کلیه مبتلا شد، چه باید کنید

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، بنابراین، به عنوان یک مراقب می توانید عزیزان سالمند خود را به نوشیدن مایعات بیشتر تشویق کنید تا دچار کم آبی نشوند.

اگر یکی از عزیزان سالمندتان علائم ابتلا به سنگ کلیه را داشت، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

مراقبت های پزشکی از بروز عوارض احتمالی جلوگیری می کنند.

درمان سنگ کلیه بر اساس اندازه سنگ، محل قرارگیری آن و نوع سنگ کلیه انجام می گیرد.

اگر سنگ کلیه به اندازه کافی کوچک باشد، ممکن است پزشک مصرف مایعات بیشتر را توصیه کند تا بتوان حین ادرار کردن سنگ را دفع کرد.

اگر سنگ به اندازه ای بزرگ باشد که نتوان آن را به راحتی دفع کرد، ممکن است اورولوژیست از روشی به نام سنگ شکنی موج شوک برای شکستن سنگ کلیه به قطعات کوچک تر استفاده کند، به این شکل می توان سنگ کلیه را دفع کرد.

روش دیگر، جراحی نفرولیتوتومی از راه پوست است که در آن پزشک از طریق ایجاد یک برش کوچک در پشت به کلیه می رسد تا سنگ کلیه را خارج کند. پس از جراحی باید چند روزی در بیمارستان بستری بود تا پزشکان بتوانند روند بهبودی را زیر نظر بگیرند.

همچنین ممکن است پزشک داروهایی را برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه در آینده، تجویز کند.

به هر حال، شما به عنوان یک مراقب باید در طول این تجربه دردناک حمایت گر باشید.

سوالات متداول در مورد سنگ کلیه در سالمندان

سنگ شاخ گوزن شکل در کلیه ها چیست؟

همانطور که از اسم آن ها مشخص است، این سنگ ها که شکل شاخ گوزن هستند و هنگام رشد در کلیه این شکل را به خودمی گیرند. این سنگ ها اغلب به دلیل عفونت های مکرر دستگاه ادراری با انواع خاصی از باکتری ها ایجاد می شوند. حتی اگر اندازه آن ها بزرگ شود، ممکن است اصلاً متوجه وجود آن ها نشوید، زیرا درد کمی دارند یا اصلاً درد ندارند. این سنگ ها می توانند بدون انسداد مجاری ادراری، عملکرد کلیه ها را تضعیف کنند. اغلب سنگ های شاخ گوزنی از نوع سنگ های استروویت / عفونی هستند.

آیا چون من سنگ کلیه دارم، فرزندان من نیز دچار سنگ کلیه می شوند؟

سنگ کلیه در افرادی که یکی از اعضای خانواده آن ها مبتلا به سنگ کلیه است، بیشتر دیده می شود. برخی از بیماری هایی که باعث سنگ کلیه می شوند، ممکن است ارثی باشند. اما گاهی اوقات به دلیل رژیم غذایی و سبک زندگی مشابه، سنگ کلیه در نزدیکان ایجاد می شود.

آیا سنگ کلیه می تواند به کلیه های من آسیب برساند؟

بله، اما به ندرت. اگر سنگ کلیه باعث عفونت مکرر یا جدی شود یا کلیه را برای مدت طولانی مسدود کند، می تواند آسیب زننده باشد. اگر برخی از سنگ ها درمان نشوند، می توانند باعث از کار افتادن کلیه شوند.

سنگ کلیه من دفع نشده است، آیا به جراحی نیاز دارم؟

اگر سنگ در میزنای در زمان درستی دفع نشود یا باعث درد یا عفونت شود، برای برداشتن آن نیاز به جراحی دارید.

اگر کلیه های من سنگ ساز باشند، چه اتفاقی می افتد؟

ممکن است با وجود جراحی، تغییر رژیم غذایی یا مصرف دارو، باز هم دچار سنگ شوید. با این حال، رژیم غذایی و درمان دارویی مناسب، احتمال ابتلای مکرر شما به سنگ کلیه را کاهش می دهد.

همانطور که متوجه شدید، سنگ کلیه مسئله ساده ای نیست. با مطالعه این مقاله یاد گرفتید که سنگ کلیه چیست، چه چیزی باعث ایجاد آن می شود و چه اقداماتی را باید انجام دهید.

منابع: greentreehomecare، urologyhealth و hhcseniorservices

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *