هموفوبیا اصطلاحی برای ترس غیرمنطقی از خون است. هموفوبیا همان احساس ناراحتی معمولی که هنگام دیدن خون در انسان ایجاد می شود نیست و چیزی فراتر از آن است.
هموفیبیا ترس شدید از دیدن خون یا قرار گرفتن در هر موقعیتی است که ممکن است شامل خون باشد. این فوبیا می تواند تأثیر جدی بر روی فرد بگذارد، زیرا ممکن است از ترس دیدن خون از مراجعه به پزشک یا مراقبت های پزشکی خودداری کند. در این مقاله به تعریف هموفوبیا و همچنین علل، علائم، عوامل خطر و درمان هموفوبی می پردازیم.
هموفوبیا چیست؟
هموفوبیا یک ترس غیر طبیعی و مداوم از خون است. هموفبیا زیر گروهی از فوبیای خون، آسیب و تزریق است. وقتی فردی به این فوبیا مبتلا می شود؛ از دیدن خون می ترسد. این ترس اغلب شامل دیدن خون خود، شخص دیگر؛ حیوان و حتی عکس خون می شود.
کارشناسان در تجزیه و تحلیل هایی که انجام داده اند متوجه شده اند که هموفوبیا یا ترس از خون شیوع بالایی پیدا کرده است. تا 80 درصد از افراد مبتلا به هموفوبیا با دیدن خون پاسخ وازوواگال را تجربه می کنند. این بدان معناست که فشار خون آنها در پاسخ به استرس ناشی از دیدن خون به طور ناگهانی کاهش پیدا می کند که باعث کند شدن قلب آنها می شود و از انتقال خون حاوی اکسیژن کافی به مغز جلوگیری می کند. این به نوبه خود منجر به غش می شود.
یک فرد سالمند یا هر فرد دیگر مبتلا به هموفوبیا ممکن است از انجام فعالیت های روزانه خود اجتناب کنید.
- بیشتر بخوانید: دلایل ترس از دندانپزشکی در کودکان و وظیفه‌ی والدین کودک
آیا من به هموفوبیا دچار شده ام؟
آیا با دیدن خون دچار ضعف یا اضطراب می شوید؟ شاید فکر کردن به رفتن پیش پزشک و دیدن خون باعث شود با دردی که دارید کنار بیایید. حتی شاید با دیدن خون غش کنید یا هر یک از علائمی که در ادامه توضیح خواهیم داد را تجربه کنید. اگر اینطور است شما به هموفوبیا دچار شده اید. هموفوبیا اصطلاحی برای ترس غیر منطقی از خون است. در حالی که برخی از افراد ممکن است گهگاهی در مورد خون احساس ناراحتی کنند، هموفوبیا یک ترس شدید از دیدن خون، یا گرفتن آزمایشات یا واکسن هایی است که ممکن است خون در آن نقش داشته باشد.
انواع فوبیا در افراد سن بالا
پنج نوع فوبیای خاص وجود دارد:
- خون، آسیب و تزریق: این نوع فوبیا که شامل هموفوبیا است می تواند باعث ترس فرد در مراجعه به پزشک یا دندانپزشک شود.
- حیوانات و حشرات: این نوع فوبیا شامل ترس از عنکبوت و سایر حشرات و حیوانات می شود.
- محیط طبیعی: این نوع فوبیا شامل ترس از آب یا ارتفاعات است.
- موقعیتی: فوبیاهایی مانند کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای بسته) در این دسته قرار می گیرند.
- انواع دیگر: این نوع فوبیا شامل ترس هایی می شود که در دسته بندی های بالا قرار نمی گیرند، مانند ترس از خفگی، صداهای بلند و استفراغ.
علت هموفوبیا یا ترس از خون در سنین بالا
هموفوبیا اغلب بعد از تجربه یک ضربه مستقیم در کودکی یا نوجوانی ایجاد می شود، اما ممکن است در نتیجه ترومای جانشین (vicarious trauma )ایجاد شود. برای مثال ممکن است فردی شنیده باشد که دوستی درباره تجربه ترسناک خود از بودن در آب های آزاد صحبت کند و در نتیجه دچار ترس شود.
علائم ترس از خون
علائم ترس از خونفوبیا از همه نوع علائم فیزیکی و عاطفی مشابهی دارند. در بیماری هموفوبیا، علائم ممکن است با دیدن خون در زندگی واقعی یا تلویزیون ایجاد شود. برخی از افراد ممکن است پس از فکر کردن در مورد خون یا اقدامات پزشکی خاص، مانند آزمایش خون، علائمی را احساس کنند.
علائم فیزیکی ناشی از این فوبیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در تنفس
- ضربان قلب سریع
- سفتی یا درد در قفسه سینه
- لرزش
- سبکی سر
- احساس تهوع با دیدن خون یا جراحت
- گرگرفتگی یا سرد شدن بدن
- تعریق
- سرگیجه
- گیجی
- غش
علائم عاطفی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس شدید اضطراب یا وحشت
- تمایل به فرار از موقعیت
- جدا شدن از خود یا احساس “غیر واقعی”
- احساس می کنید کنترل خود را از دست داده اید
- احساس می کنید ممکن است بمیرید یا از هوش بروید
- احساس ناتوانی در برابر ترس خود
کودکان علائم هموفوبیا را به طرق مختلف تجربه می کنند. کودکان مبتلا به هموفوبیا ممکن است:
احساس عصبانیت کنند.
به والدین یا اطرافیان می چسبند.
گریه می کنند.
خودشان را قایم می کنند.
توصیه می شود که کودک خود را در موقعیت هایی که خون وجود دارد قرار ندهید.
- بیشتر بخوانید: تاناتوفوبیا چیست؟ ترس از مرگ در سالمندان
عوامل خطر ترس از خون در سنین بالا
محققان تخمین می زنند که بین 3 و 4 درصد از جمعیت، فوبیای BII را تجربه می کنند. این فوبیای خاص اغلب برای اولین بار در دوران کودکی، بین سنین 10 تا 13 سالگی ایجاد می شود.
هموفوبیا ممکن است در ترکیب با سایر اختلالات روان عصبی مانند آگورافوبیا ، فوبیای حیوانات و اختلال هراس نیز رخ دهد
عوامل خطر برای هموفوبیا عبارتند از:
اختلالات روانی و عصبی: افرادی که سایر شرایط روانی مانند اختلالات پانیک و آگورافوبیا را تجربه می کنند در معرض خطر بیشتری در ابتلا به هموفوبیا قرار دارند.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان این فوبیا را تجربه می کنند.
ژنتیک: فردی که اقوام نزدیکشان این فوبیا را دارند بیشتر احتمال دارد به هموفوبیا مبتلا شوند.
ترومای خونی: فردی که آسیب های مرتبط با خون را تجربه می کند، به ویژه در دروان کودکی یا نوجوانی؛ در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
والدین یا مراقب یا پرستار کودک مضطرب: ممکن است پس از مشاهده الگوی ترس کودک شما این فوبیا را تجربه کند. به عنوان مثال، اگر کودکی ببیند که مادرش از خون می ترسد، ممکن است فوبیای ترس از خون دچار سود.
والدین یا مراقب بیش از حد مراقب: برخی افراد ممکن است دچار اضطراب عمومی تر شوند. این ممکن است ناشی از قرار گرفتن در محیطی باشد که در آن بیش از حد به والدین محافظ بیش از حد وابسته بودید.
ضربه: رویدادهای استرس زا یا آسیب زا ممکن است منجر به فوبیا شوند. در مورد خون، این ممکن است مربوط به اقامت در بیمارستان یا صدمات جدی شامل خون باشد.
در حالی که فوبیا اغلب در دوران کودکی شروع می شود، فوبیا در کودکان خردسال به طور کلی حول چیزهایی مانند ترس از تاریکی، ترس از غریبه ها، صداهای بلند یا هیولاها می چرخد. با بزرگتر شدن کودکان، بین سنین 7 تا 16 سالگی ، ترس ها بیشتر حول محور آسیب جسمی یا سلامتی متمرکز می شوند. این می تواند شامل هموفوبیا باشد. میانگین سن شروع هموفوبیا برای مردان 9.3 سال و برای زنان 7.5 سال است.
به همین دلیل توصیه می کنیم که برای استخدام پرستار کودکی اقدام کنید که با این مشکلات مواجه نباشد. پرستار کودکی که بیش از حد مراقب و مضطرب است می تواند تاثیر منفی روی کودک شما داشته باشد و حتی منجر به ترس از خون در سنین بالا شود. همچنین در هنگام استخدام پرستار سالمند باید به این مهم توجه داشته باشید.
نحوه تشخیص هموفوبیا
نحوه تشخیص هموفوبیااگر مشکوک به هموفوبیا هستید، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. تشخیص هموفوبیا شامل سوزن یا تجهیزات پزشکی نیست. در عوض، شما فقط با پزشک خود در مورد علائمی که دارید و مدت زمانی که این احساس را تجربه می کنید صحبت خواهید کرد. همچنین می توانید سابقه سلامت شخصی و خانوادگی خود را برای کمک به پزشک در تشخیص بیماری خود ارائه دهید.
از آنجایی که هموفوبیا به طور رسمی به عنوان دسته BII فوبیا در DSM-5 شناخته شده است، پزشک شما ممکن است از معیارهای کتابچه راهنمای کاربر برای تشخیص رسمی استفاده کند. اطمینان حاصل کنید که هر گونه افکار یا علائمی را که داشته اید، و همچنین هر گونه سؤال یا نگرانی که می خواهید در طول قرار ملاقات خود به آنها رسیدگی کنید، را یادداشت کرده اید.
- بیشتر بخوانید: هر آنچه باید در مورد ترس های طبیعی کودکان بدانید
درمان ترس از خون
درمان فوبیای خاص همیشه ضروری نیست، به خصوص اگر چیزهایی که می ترسید بخشی از زندگی روزمره نباشند. به عنوان مثال، اگر فردی از مارها می ترسد، بعید است که به اندازه کافی با مارها مواجه شود که نیاز به درمان شدید داشته باشد. از سوی دیگر، هموفوبیا ممکن است باعث شود که از قرار ملاقات با پزشک، درمان یا سایر روش ها صرف نظر کنید. بنابراین، درمان ممکن است برای سلامتی و رفاه کلی شما حیاتی باشد.
همچنین ممکن است با تجربه موارد زیر بخواهید که برای درمان اقدام کنید:
- ترس شما از خون باعث حملات پانیک یا اضطراب شدید یا ناتوان کننده می شود.
- ترس شما چیزی است که شما آن را غیرمنطقی تشخیص می دهید.
- شما این احساسات را برای شش ماه یا بیشتر تجربه کرده اید.
گزینه های درمانی مختلفی برای هموفوبیا وجود دارد. اینها عبارتند از:
درمان رفتار شناختی: این شامل یک درمانگر است که راه های توقف واکنش پانیک به خون را به فرد آموزش می دهد و مهارت ها و استراتژی هایی را برای کمک به تنظیم احساسات به افراد ارائه می دهد. درمانگر ممکن است به فرد کمک کند تا محرک های اضطراب و احساساتی که حای خون هستند را شناسایی کند. درمانگر همچنین ممکن است به فرد کمک کند افکار و احساس اضطراب خود را با افراد سازنده تر جایگزین کند.
مواجه درمانی: این نوع درمان شامل درمانگری می شود که به تدریج یا به سرعت فرد را در معرض موقعیتی قرار می دهد که واکنش هراسی او را القاء کند. این می تواند شامل تمرین های تجسم سازی یا قرار دادن مستقیم فرد در معرض خون باشد.
تنش درمانی کاربردی: این درمان شامل فرد می شود که با فشار دادن پاها، بازوها و شکم خود، به عضلاتش فشار وارد می کند که می تواند به جلوگیری از غش کردن کمک کند.
آرامش درمانی: این می تواند شامل تمرینات تنفسی؛ مدیتیشن؛ تمرینات تجسم سازی و یوگا باشد. این تمرین ها می تواند به فرد کمک کند تا استرس مرتبط با فوبیای خود را کاهش دهد و به کاهش علائم خود کمک کند.
دارو درمانی: در موارد شدید، ممکن است نیاز به دارو باشد. با این حال، همیشه یک درمان مناسب برای فوبیای خاص نیست. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما این گزینه ای است که می توانید با پزشک خود در میان بگذارید.
جمع بندی
هموفوبیا یک ترس غیرمنطقی و مداوم از خون است. این وضعیت می تواند تأثیر منفی قابل توجهی بر افرادی که آن را تجربه می کنند داشته باشد، زیرا ممکن است به دلیل ترس شدید از قرار گرفتن در معرض خون از درمان های پزشکی یا دندانپزشکی ضروری اجتناب کنند.
هموفوبیا معمولاً در دوران کودکی شروع می شود. یک فرد ممکن است به دلیل ژنتیک، جنسیت، تجربه ترومای خونی در سنین پایین و داشتن اختلالات روان عصبی همراه در معرض خطر بالاتری از فوبیا باشد.
یک درمانگر می تواند هموفوبیا را با CBT، مواجهه درمانی، تنش درمانی کاربردی و آرامش درمانی درمان کند.
منابع: medicalnewstoday و healthline