اگر به نظر شما بازی با کودک در اولویت نیست، بدانید که تنها نیستید. کارهای زیادی هست که والدین برای فرزند خود انجام می دهند، اما بازی با او همیشه در اولویت نیست. با این حال، بازی برای رشد کودک بسیار مهم است. پایین آوردن سطح استرس کودک حتی برای چند دقیقه برخی از استرس های روزانه شما را نیز از بین می برد. بازی با کودک یک فعالیت برد-برد است. ما در این مقاله به کمک والدین و متخصصان بهترین راه های سرگرم کردن کودک شما را در سنین مختلف جمع آوری کرده ایم.
نحوه بازی با کودک
بازی با کودک مقدمه رشدِ اعتماد به نفس و خودارزشمندی است، زیرا کسی دنباله روی او است و با دنیای او ارتباط برقرار می کند.
بازی را ساده نگه دارید: خبر خوب این است که شما به صرف هزینه زیادی برای خرید اسباب بازی های فانتزی برای کودک خود نیازی ندارید، زیرا طبق گفته Karyn Positano، متخصص زندگی کودک و ECE (ارزشیاب) بیمارستان کودکان بیمار در تورنتو، اسباب بازی موردعلاقه کودک، شما هستید و شما حین بازی باید به او پاسخ بدهید. وقتی نوزادان از خود سر و صدا ایجاد می کنند، متقابلاً با او حرف بزنید. همچنین می توانید به او کمک کنید تا احساسات خود را با کلمات بیان کند. این کار به یادگیری زودهنگام زبان کمک می کند.
هنگام بازی با کودک او را فعال نگه دارید: وقتی با کودک خود بازی می کنید، به تلاش های او بازخورد نشان دهید. مثلاً بخندید یا برای او دست بزنید. این کار او را ترغیب می کند که تمرکز خود را حفظ کند. متمرکز بودن به ایجاد و حفظ سطح مطلوب دوپامین در مغز او کمک می کند و او را قادر می سازد تا حین رشد انعطاف پذیر و علاقه‌مند به یادگیری باشد.
زمان درستی را برای بازی انتخاب کنید: به نشانه هایی که کودک از خود نشان می دهد، توجه کنید. طبق گفته Positano کودک وقتی بخواهد بازی کند یا از بازی کردن خسته شده باشد، به شما سیگنال هایی می دهد. به عنوان مثال، وقتی کودک ناگهان به شما نگاه می کند، به این معنی است که می خواهد بازی کند. معمولاً این اتفاق بعد از غذا خوردن یا بعد از خواب صورت می گیرد. همچنین وقتی کودک نگاه خود را از شما می گیرد یا ناراحت به نظر می رسد، یعنی از بازی کردن خسته شده است.
بازی های لمسی انجام دهید: بازی های انگشتی مانند لی لی حوضک یا بازی هایی که در آن ها آهنگ خوانده می شود، باعث تحریک موزون شنیداری و دیداری می شود. طبق گفته Hasmig Adjeleian، متخصص کاردرمانِ بیمارستان کودکان اُنتاریو شرقی در اُتاوا، تحریک موزون برای آموزش چگونگی حرکت کودکان ضروری است. یک ایده خوب: با استفاده از جلد کتاب ها انواع بافت ها و سطوح را به کودک خود یاد بدهید. با این گونه بازی ها، کودک نسبت به لمس و احساس کردن چیزهای مختلف توجه پیدا می کند. به عنوان مثال متوجه می شود که یک سطح نرم یا سِفت است.
او را در بازی درگیر کنید: یکی دیگر از راه های بازی کردن استفاده از وسایل خانه مانند قاشق های چوبی، قابلمه ها و ماهیتابه های فلزی است. کافی است این وسایل را به کودک بدهید تا با آن ها بازی کند. در این زمان شما نیز می توانید به کارهای خود برسید. این همان کاری است که Liz Velietstra، مادر دو کودک انجام می دهد. گاهی اوقات فقط کافی است کنار کودک خود بنشینید و بی سر و صدا به کار خود برسید. کودک همیشه نیازی ندارد که با شما بازی کند، اما می خواهد شما حضور داشته باشید و او را تشویق کنید.
زمان روی شکم قرار دادن نوزاد را دو برابر کنید: کودک برای تقویت عضلات کمر و شکم خود باید روی شکم قرار بگیرد. شما می توانید از این زمان برای تعامل با او استفاده کنید. طبق توصیه Positano، اجازه دهید کودک چهره شما را ببیند و صدای شما را بشنود. بعضی از نوزادان دوست ندارند روی شکم خود قرار بگیرند، بنابراین شما می توانید با سرگرم کردن کودک او را علاقه مند کنید.
- بیشتر بخوانید: خلاقیت کودکان و بازی های خلاقانه
نحوه بازی با کودک نوپا
هنگام بازی با کودک پیش او بمانید: در این سن، کودکان استقلال بیشتری پیدا می کنند و شروع به پرورش علایق خود می کنند، با این حال هنوز هم به شما نیاز دارند. طبق گفته Positano، استقلال اغلب با ناامیدی همراه است و داشتن والدینی که آرامش خود را حفظ کنند و به کودک کمک کنند تا احساسات خود را بروز بدهد، از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین کودکان دوست دارند هر گونه مهارت جدید را به بزرگسالان نشان دهند.
پازل بچینید: طبق گفته Positano، پازل هایی با تکه های بزرگ به پرورش مهارت های حرکتی کودک و همچنین توانایی حل مسئله کمک می کنند. تکه ها را به نوبت سر جای خود قرار دهید. اجازه دهید کودک بدون دخالت شما جای درست تکه را پیدا کند. Connie Huson، معلم سابق مهدکودک که اکنون به عنوان مشاور اتاق بازی کار می کند، بازی با لِگو را توصیه می کند، زیرا بر رشد مهارت های حرکتی تاثیر مثبتی می گذارد.
کودک را به فعالیت تشویق کنید: اگر کودک شما راه رفتن را یاد گرفته است، فعالیت هایی مانند ضربه زدن به توپ را امتحان کنید. این کار در کنار مزایای دیگر به کودک کمک می کند تا توانایی های فیزیکی جدیدی پیدا کند. با توجه به صحبت های Positano، در این مرحله کودکان همکاری و مذاکره را یاد می گیرند. بازی های حرکتی یک راه عالی برای ارتباط با کودکان و تمرکز بر روی مهارت های برقراری ارتباط است. یا مثلاً می توانید آهنگ پخش کنید و یک مهمانی رقص برگزار کنید.
سطح بازی را بالا ببرید: اکنون وقت آن است که بازی را کمی پیچیده تر کنید. این کار به کودک کمک می کند تا فعالیت خود را برای مدت طولانی تری حفظ کند. به عنوان مثال، اگر در پارک هستید و کودک شما در حال ماشین بازی است، می توانید با کشیدن پای خود روی شن و ماسه به او نشان دهید که چگونه برای ماشین جاده درست کند. این نوع تعامل به کودکان کمک می کند تا همیشه به دنبال یادگیری باشند.
هنگام بازی با کودک اجازه دهید او از شما تقلید کند: کودکان نوپا دوست دارند از شما تقلید کنند، پس به آن ها این اجازه را بدهید. اگر در حال باغبانی هستید، برخی از ابزارهای حفاری را به کودک خود نیز بدهید. Lynne Newman، کاردرمانگر و مادر دو دخترِ هفت و نُه ساله، پیشنهاد می کند یک آشپزخانه برای بازی در آشپزخانه خود درست کنید تا کودک بتواند در کنار شما آشپزی کند.
پیکاسوبازی کنید: چند مداد شمعی و کاغذرنگی بگیرید و در کنار کودک خود نقاشی بکشید و رنگ آمیزی کنید. همچنین می توانید به کودک خود اجازه دهید تا طرحی را بکشد و جزئیات آن را برای شما توضیح دهد. هر گونه نقاشی و رنگ آمیزی باعث تقویت دست کودک و رشد مهارت های حرکتی ظریف او می شود. نقاشی با انگشت نیز سرگرم کننده است.
بیشتر بخوانید: پرستار کودک و بازی سرگرم کننده
بازی با کودک پیش دبستانی
ایستگاه تخیل: کودکان در این سن عاشق لباس پوشیدن هستند، دوست دارند تظاهر کنند که یک موجود خارق العاده اند یا نقش معلم یا فضانورد را بازی کنند. این نوع بازی قطعاً به یک هم بازی نیاز دارد و کودک شما عاشق دیدن شما در نقش یک شخصیت جدید است. نکته: وقتی دکتربازی می کنید، همیشه نقش بیمار را بازی کنید!) همچنین می توانید از لِگو برای ساخت سازه، عروسک یا ماشین استفاده کنید.
آماده شدن برای مدرسه: سعی کنید با خمیربازی و ماسه بازی مهارت های حرکتی کودک خود را بالا ببرید تا وقتی نوشتن را شروع کرد، موفق عمل کند. همچنین این بازی ها باعث کاهش استرس والدین نیز می شوند.
کودک خود را به کار بگیرید: با توجه به صحبت های Vlietstra، کودکان پیش دبستانی دوست دارند عضو ارزشمند خانواده باشند. از کودک خود بخواهید تا در انجام کارهای خانه مانند جفت کردن جوراب ها به شما کمک کند. سعی کنید انجام کارهای خانه را به بازی تبدیل کنید. به عنوان مثال، مسابقه ای ترتیب دهید تا ببینید چه کسی زودتر تمام لباس ها را تا می کند. این گونه کودک در عین سرگرم شدن، کمک کردن را نیز یاد می گیرد.
با کودک خود هم پا شوید: Vlietstra می گوید: ((کودکان در این سن می توانند به خیلی از چیزها به طور جزئی دقت کنند. یادگیری شیوه های برقرار ارتباط با کودکان به شما کمک می کند تا بیشتر به کودک خود نزدیک شوید.)) مثل همه مردم، بچه های کوچک دوست دارند ما به زندگی آن ها علاقه بیشتری پیدا کنیم.
برای سر و صدا آماده باشید: از شلوغ بازی نترسید. بر اساس گفته های Newman، بازی کُشتی گیری هم از نظر احساسی و هم از نظر اجتماعی بسیار مفید است، زیرا به کودک کمک می کند تا احساسات خفه شده خود را آزاد کند.
اجازه دهید کودکان رهبر بازی باشند: در بازی های تخیلی، اجازه دهید کودک پیش دبستانی مسئولیت اصلی را به عهده بگیرد. این کار به کودک نشان می دهد که شما برای ایده او ارزش قائل هستید. اگر کودک با مشکلی مواجه شد یا از شما کمک خواست، چندین پیشنهاد پیش پای او بگذارید تا بتواند انتخاب کند.
بیشتر بخوانید: بازی کامپیوتری و تاثیر بر کودک
نحوه بازی با کودک مدرسه ای
برای بازی قوانینی وضع کنید: Positano می گوید: ((حالا که بچه ها به مدرسه می روند و موظف هستند قوانینی را رعایت کنند، به بازی های قانونمند بیشتر تمایل پیدا می کنند. وقت آن است که کارت ها یا بازی های فکری را بیرون آورید.
به کودک خود خیلی سخت نگیرید: از آنجا که بچه ها بیشتر روز را در مدرسه به سر می برند و با فعالیت های فوق برنامه در یک محیط قانونمند سر و کله می زنند، با استفاده از لِگو یا عروسک ها با آن ها بازی کنید. اجازه دهید دنیای خیالی خود را بسازند و آزادانه خلاقیت خود را شکوفا کنند.
اگر کودک شما به بازی های کامپیوتری علاقه دارد، هنگام بازی کردن، حتی برای چند دقیقه هم که شده کنار او بنشینید تا ببینید چه کاری انجام می دهد. این کار به شما این فرصت را می دهد تا با کودک همراه شوید. به کودک نشان دهید به آنچه برای او لذت بخش است، اهمیت می دهید. بزرگترین فرزند Vlietstra یکی از طرفداران بازی Minecraft است، بنابراین خود او وقت خود را صرف یادگیری اصول بازی و گپ زدن با فرزند خود می کند. Vlietstra می گوید: ((اگر فرزندم یک موزه هنری در Minecraft ساخته باشد، بنابراین فرصتی برای ما پیش می آید تا درباره هنر صحبت کنیم.)) شما نیز می توانید همین کار را انجام دهید.
بازی های سخت را نیز در نظر بگیرید: اسکیت، سورتمه سواری، تنیس یا هر فعالیت بدنی دیگری را که دوست دارید، امتحان کنید. فکر نکنید باید بر کودک خود آسان بگیرید. کودکان در این سن در رقابت ها رشد پیدا می کنند. این گونه فعالیت ها به کودکان کمک می کنند تا انرژی خود را متمرکز کنند و پس از آن احساس آرامش و رضایت داشته باشند.
اشتیاق خود را با کودک خود به اشتراک بگذارید: طبق گفته Huson، وقتی بچه ها بزرگ می شوند، علاقه مندی های خود را (آشپزی، بافتنی یا تعمیر اتومبیل) با آن ها به اشتراک بگذارید. در سنین پایین، پیروی از علایق بچه ها از اهمیت زیادی برخوردار است. با این کار بچه ها نیز به علاقه مندی های دیگران احترام می گذارند و ممکن است آن ها را دنبال نیز بکنند. باید توجه داشته باشید تحمیل علایق خود به بچه ها اصلاً کار درستی نیست.
زیاده روی نکنید: Huson خاطرنشان می کند، به عنوان بزرگسال، وقتی که آخر هفته ها تعطیل هستیم، بسیار هیجان زده می شویم و می خواهیم تا آنجا که ممکن است با فرزندانمان وقت بگذرانیم.
منبع: todaysparent