بوتولیسم نوزادان چیست؟ Botulism / بوتولیسم یک بیماری نادر اما جدی است که در اثر سموم ناشی از باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم ایجاد می شود. کلوستریدیوم بوتولینوم باکتری از جنس کلوستریدیوم است و دارای شکل میله ای می باشد. این باکتری متحرک است و معمولا در خاک یافت می شود.
باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم با تولید سم بوتولینوم که کشنده ترین ترکیبات بیولوژیکی را به همراه دارد باعث سندرم بوتولیسم در انسان می شود. تنها با 75 گرم از این سم یک انسان بالغ از پا در می آید؛ با توجه به این موضوع می توان گفت که برای از بین بردن تمام افراد روی زمین تنها 1 کیلوگرم از این سم کفایت می کند.
- بیشتر بخوانید: جویدن ناخن در کودکان چه دلیلی دارد؟
انواع بوتولیسم
سه شکل رایج بوتولیسم عبارتند از:
- بوتولیسم ناشی از غذا – باکتری های مضر در محیط هایی با اکسیژن کم (مانند غذاهای کنسرو ) رشد کرده و سم تولید می کنند.
- بوتولیسم زخم – اگر این باکتری ها شکافته شوند می توانند باعث ایجاد یک عفونت خطرناک در تولید سم شوند.
- بوتولیسم نوزادان – رایج ترین شکل بوتولیسم بعد از رشد باکتری های کلوستریدیوم بوتولینوم در دستگاه روده نوزادان است. این مشکل به طور معمول در نوزادان بین 3 تا 8 ماه اتفاق می افتد.
انواع بوتولیسم می تواند کشنده باشد و به عنوان موارد اورژانسی پزشکی شناخته می شوند.
علائم بوتولیسم ناشی از غذا
علائم و نشانه های بوتولیسم ناشی از مواد غذایی معمولا بین 12 تا 36 ساعت بعد از ورود سم به بدن شما شروع می شود. اما بسته به میزان سم مصرفی؛ شروع علائم ممکن است از چند ساعت تا چند روز باشد. علائم و نشانه های بوتولیسم ناشی از غذا شامل موارد زیر است:
- مشکل در بلع یا گفتار
- دهان خشک
- ضعف در دو طرف صورت
- تاری دید
- افتادگی پلک ها
- مشکل تنفسی
- حالت تهوع، استفراغ؛ دل پیچه
- فلجی
علائم بوتولیسم زخم
علائم و نشانه های بوتولیسم زخم حدود 10 روز بعد از ورود سم در بدن ظاهر می شود. علائم و نشانه های بوتولیسم زخم شامل موارد زیر می باشد:
- مشکل در بلع یا گفتار
- ضغف در دو طرف صورت
- تاری دید
- مشکل تنفسی
- فلجی
- قرمز و متورم شدن زخم
علائم بوتولیسم نوزادان
اگر بوتولیسم نوزاد مربوط به غذا (مانند عسل) باشد؛ مشکلات معمولا طی 18 تا 36 ساعت بعد از ورود سم به بدن کودک آغاز می شود. علائم و نشانه های بوتولیسم در نوزادان عبارتند از:
- یبوست
- ضعف عضلات و مشکل در کنترل سر
- گریه ضعیف
- تحریک پذیری
- افتادن
- فتادگی پلک ها
- خستگی
- مشکل مکیدن یا تغذیه
- فلجی
برخی از علائم و نشانه ها معمولا با بوتولیسم اتفاق نمی افتد. به عنوان مثال، بوتولیسم به طور کلی فشار خون یا ضربان قلب را افزایش نمی دهد یا باعث ایجاد تب یا گیجی نمی شود. با این حال گاهی اوقات؛ بوتولیسم زخم ممکن است باعث تب شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مشکوک به بوتولیسم هستید؛ به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید. درمان زود هنگام احتمال زنده ماندن را افزایش می دهد و خطر ابتلا به عوارض جانبی را کاهش می دهد. توجه داشته باشید که بوتولیسم از فردی به فرد دیگر سرایت نمی کند.
علل بوتولیسم ناشی از غذا
منبع بوتولیسم ناشی از غذا غالبا غذاهای کنسرو شده هستند که دارای اسید کمی هستند مانند میوه ها؛ سبزیجات و ماهی ها. با این حال، این بیماری همچنین از فلفل های تند؛ سیب زمینی پخته شده با فویل و روغن سیر رخ می دهد. وقتی غذایی حاوی این سم را می خورید؛ عملکرد عصب مختل می شود و باعث فلجی می شود.
علل بوتولیسم زخم
هنگامی که باکتری C. botulinum به زخم وارد می شود (احتمالا در اثر جراحتی که ممکن است متوجه آن نشده باشید) ؛ می تواند تکثیر و سم تولید کند. بوتولیسم زخم در ده های اخیر در افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند (که می تواند حاوی اسپورها باشند) افزایش پیدا کرده است. در حقیقت این نوع بوتولیسم بیشتر در افراد هروئینی دیده می شود.
علل بوتولیسم نوزادان
نوزادان بعد از مصرف اسپورها؛ به بوتولیسم نوزادان مبتلا می شوند و بعد در دستگاه های روده آنها رشد کرده و تکثیر پیدا می کنند و سم را ایجاد می کنند. منبع بوتولیسم نوزادان ممکن است عسل باشد؛ اما کودکانی که بیشتر در معرض خاک های آلوده به باکتری هستند به این مشکل دچار می شوند.
فواید سم بوتولینوم
ممکن است تعجب کنید گه چطور چنین ماده سمی می تواند مفید باشد؛ اما دانشمندان دریافته اند که اثر فلج کننده سم بوتولینوم در شرایط خاص می تواند مفید باشد.
از سم بوتولینوم برای جلوگیری از انقباض عضلات و برای شرایط پزشکی مانند اسپاسم پلک و سردردهای شدید؛ برای کاهش چین و چروک صورت استفاده می شود. با این حال، موارد نادری از عوارض جانبی جدی مانند فلج عضله ای که تحت درمان قرار گرفته است وجود دارد. برای هر گونه عمل زیبایی و پزشکی با استفاده از این ماده حتما با پزشک مشورت کنید.
عوارض بوتولیسم
از آنجا که کنترل عضلات در سراسر بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهد؛ سم بوتولینوم می تواند عوارض زیادی را ایجاد کند. خطرناک ترین عارضه این است که شما قادر به نفس کشیدن نخواهید بود که شایع ترین علت مرگ در بوتولیسم است. سایر عوارض؛ که ممکن است نیاز به توان بخشی داشته باشند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در بلعیدن
- ضعف طولانی مدت
- تنگی نفس
پیشگیری از بوتولیسم غذا
از تکنیک های کنسروسازی مناسب استفاده کنید. هنگام اطمینان از؛ از بین رفتن میکروب های بوتولیسم در غذا؛ حتما از تکنیک های مناسب تهیه کنسرو در خانه استفاده کنید:
- بسته به نوع غذا؛ این غذاها را به مدت 20 تا 100 دقیقه با دمای 250 درجه فارنهایت (121 درجه سانتیگراد) بپزید.
- قبل از استفاده از غذاها، آنها را به مدت 10 دقیقه بجوشانید.
- اگر ظرف غذا برآده شده است و یا بوی بد می دهد از آن استفاده نکنید. با این حال، طعم و بو همیشه عدم وجود botulinum را نشان نمی دهد.
- اگر سیب زمینی ها را قبل از پخت داخل فویل بسته بندی کرده اید آنها را گرم بخورید یا فویل را جدا و در یخچال نگهداری کنید.
- روغن های حاوی سیر یا گیاهان را در یخچال نگهداری کنید.
پیشگیری از بوتولیسم نوزادان
برای کاهش خطر بوتولیسم نوزادان ؛ از دادن عسل حتی به مقدار کم به کودکان زیر 1 سال خودداری کنید.
پیشگیری از بوتولیسم زخم
برای جلوگیری از بوتولیسم زخم و سایر بیماریهای جدی منتقله از طریق خون، هرگز از مواد مخدر تزریقی یا استنشاقی استفاده نکنید.
تشخیص بوتولیسم
برای تشخیص بوتولیسم؛ پزشک شما را از نظر ضعف عضلانی یا فلجی مانند افتادگی پلک و صدای ضعیف را بررسی می کند. پزشک همچنین در مورد غذاهایی که طی چند روز گذشته خورده اید سوال می کند و از شما می پرسد که ممکن است از طریق زخم در معرض باکتری قرار گرفته باشید. در مورد بوتولیسم نوزادان ممکن است پزشک سوال کند که آیا کودک شما به تازگی عسل خورده است یا دچار یبوست شده است یا نه.
آزمایش خون؛ مدفوع یا تجزیه و تحلیل استفراغ برای اثبات سم ممکن است به تشخیص بوتولیسم نوزادان یا غذا کمک کند. اما از آنجا که آزمایشات ممکن است روزها طول بکشد؛ معاینه پزشکی اصلی ترین راه برای تشخیص بوتولیسم است.
رفتار
برای بوتولیسم ناشی از غذا؛ پزشکان گاهی اوقات دستگاه گوراش را با ایجاد استفراغ و دادن داروهای تحریک کننده روده پاک می کنند. اگر بوتولیسم زخم داشته باشید؛ پزشک ممکن است بافت آلوده را با جراحی بردارد.
آنتی توکسین
اگر بوتولیسم ناشی از غذا یا زخم به موقع تشخیص داده شده باشد؛ آنتی توکسین تزریقی خطر عوارض جانبی را کاهش می دهد. آنتی توکسین خود را به سمی متصل می کند که هنوز در جریان خون شما وجود دارد و از آسیب رساندن به اعصاب جلوگیری می کند.
با این حال، آنتی توکسین نمی تواند صدمه ای را که ایجاد شده است را برگرداند. خوشبختانه اعصاب دوباره احیا می شوند. بسیاری از افراد به طور کامل بهبود پیدا می کنند اما ممکن است ماه ها طول بکشد و درمان توانبخشی طولانی تر شود. نوع دیگری از آنتی توکسین، معروف به گلوبولین ایمنی بوتولیسم ، برای درمان نوزادان استفاده می شود.
- بیشتر بخوانید: دلایل کم خونی در کودکان و راه‌های درمان آن
آنتی بیوتیک ها
برای درمان بوتولیسم زخم آنتی بیوتیک توصیه می شود. با این حال، این داروها برای انواع دیگر بوتولیسم توصیه نمی شوند زیرا می توانند سرعت انتشار سموم را تسریع کنند.
کمک به نفس کشیدن
اگر در تنفس مشکل دارید، احتمالاً تا چند هفته دیگر که به تدریج اثر سم کاهش می یابد، به یک دستگاه تهویه مکانیکی نیاز خواهید داشت. دستگاه ونتیلاتور هوا را از طریق لوله ای که از طریق بینی یا دهان در مجاری تنفسی شما وارد شده است را وارد ریه ها می کند.
توانبخشی
با بهبود پیدا کردن، ممکن است برای بهبود گفتار، بلع و سایر عملکردهایی که تحت تأثیر بیماری قرار گرفته اند نیاز به درمان داشته باشید.
منبع: mayoclinic
بدون دیدگاه