عفونت لیستریا یک بیماری باکتریایی غذایی است که معمولاً در اثر خوردن مواد غذایی آلوده به باکتری Listeria monocytogenes ایجاد می شود و می تواند برای خانم های باردار، افراد بالای 65 سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف بسیار خطرناک باشد. این بیماری بیشتر به دلیل مصرف گوشت های آلوده غیر فرآوری شده و فرآورده های لبنی غیر پاستوریزه ایجاد می شود.
افراد سالم به ندرت در اثر عفونت لیستریا بیمار می شوند، اما این بیماری می تواند برای نوزادان متولدنشده، نوزادان تازه متولدشده و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، کشنده باشد. درمان سریع آنتی بیوتیکی می تواند به برطرف کردن اثرات عفونت لیستریا کمک کند.
باکتری لیستریا می تواند در یخچال و حتی فریزر (حالت انجماد) زنده بماند، بنابراین؛ افرادی که در معرض خطر جدی هستند باید از خوردن انواع مواد غذایی که احتمالاً حاوی لیستریا هستند، اجتناب کنند.
- بیشتر بخوانید: عفونت سالمونلا در کودکان – چه زمانی باید به پزشک اطفال مراجعه کنیم؟
علائم عفونت لیستریا
اگر دچار عفونت لیستریا شوید، ممکن علائم زیر را داشته باشید:
- تب
- لرز
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع
- اسهال
- ممکن است چند الی 30 روز طول بکشد تا اولین علائم و نشانه بیماری ظاهر شود.
اگر عفونت لیستریا به سیستم عصبی شما سرایت پیدا کند، ممکن است علائم و نشانه های زیر را داشته باشید:
- سردرد
- گرفتگی گردن
- سردرگمی یا تغییر در هوشیاری
- از دست دادن تعادل
- تشنج
علائم در دوران بارداری و در نوزادان
در دوران بارداری، عفونت لیستریا تنها علائم و نشانه های خفیفی را در مادر ایجاد می کند. با این حال، عواقب آن بر کودک می تواند خطرناک باشد. ممکن است نوزاد در رحم مادر بمیرد یا در عرض چند روز پس از تولد دچار عفونتی شود که زندگی او را تهدید می کند.
علائم و نشانه های عفونت لیستریا در یک نوزاد تازه متولدشده ممکن است محسوس نباشند، اما علائمی مانند کم اشتهایی، تب، استفراغ و مشکل در تنفس نیز می توانند بروز پیدا کنند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
اگر غذایی خورده اید که می تواند باعث عفونت لیستریا شود، مراقب علائم و نشانه های بیماری باشید. اگر تب، درد عضلانی، حالت تهوع یا اسهال دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. همین امر در رابطه با بیمار شدن پس از خوردن یک محصول آلوده مانند غذاهایی که با شیر غیر پاستوریزه تهیه شده اند و هات داگ هایی که به خوبی پخته نشده اند نیز صدق می کند.
اگر تب بالا، سردرد شدید، سفتی گردن، گیجی یا حساسیت به نور دارید، به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید. این علائم می توانند نشان دهنده مننژیت باکتریایی باشند که یکی از عوارض خطرناک عفونت لیستریا است.
علل عفونت لیستریا
باکتری لیستریا در خاک، آب و مدفوع حیوانات یافت می شود؛ به همین دلیل ممکن است افراد با مصرف مواد غذایی زیر به این عفونت مبتلا شوند:
- سبزیجات خامی که در خاک یا کود آلوده پرورش پیدا کرده اند
- گوشت آلوده
- شیر غیر پاستوریزه یا غذاهای تهیه شده با شیر غیر پاستوریزه
- برخی از غذاهای فرآوری شده مانند پنیرهای نرم، هات داگ و گوشت های آماده یخی که بعد از فرآوری آلوده شده اند
- عفونت لیستریا می تواند از مادر به جنین انتقال پیدا کند.
- زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.
زنان باردار و نوزادان آن ها
زنان باردار نسبت به سایر بزرگسالان سالم بسیار بیشتر مستعد ابتلا به عفونت لیستریا هستند. اگرچه عفونت لیستریا ممکن است فقط یک بیماری خفیف در زنان باردار ایجاد کند، اما می تواند برای نوزادان عواقبی را به همراه داشته باشد:
- سقط جنین
- مرده زایی
- تولد زودرس
- عفونت کشنده پس از تولد
افراد با سیستم ایمنی ضعیف
این گروه شامل افرادی است که:
- بالای 65 سال سن دارند
- مبتلا به ایدز هستند
- شیمی درمانی می شوند
- دیابت یا بیماری کلیوی دارند
- پردنیزون با دوز بالا یا داروهای خاصی برای آرتریت روماتوئید مصرف می کنند
- داروهایی برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی مصرف می کنند
عوارض بیماری
بیشتر عفونت های لیستریا به قدری خفیف هستند که قابل توجه نیستند. با این حال، در برخی از موارد، عفونت لیستریا می تواند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد، از جمله:
- عفونت عمومی خون
- التهاب غشاها و مایع اطراف مغز (مننژیت)
پیشگیری از بیماری
برای پیشگیری از عفونت لیستریا، دستورالعمل های ساده ایمنی مواد غذایی را دنبال کنید:
همه چیز را تمیز نگه دارید. قبل و بعد از دست زدن به مواد غذایی یا تهیه غذا، دست های خود را با آب گرم و صابون کاملاً بشویید. پس از پخت از آب گرم و مواد شوینده برای شستن ظروف، تخته های برش و سایر سطوح آماده سازی غذا استفاده کنید.
سبزیجات خام را به خوبی بشویید. سبزیجات خام را با آب فراوان کاملاً تمیز کنید.
غذاهای خود را کاملاً بپزید. از دماسنج غذا استفاده کنید تا مطمئن شوید که غذاهای گوشتی، مرغ و تخم مرغ در دمای ایمن پخته شوند.
اقدامات حیاتی به ویژه برای افراد در معرض خطر
اگر باردار هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، به ویژه در مورد لیستریا احتیاط کنید. در مورد این نوع غذاها اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهید:
پنیرهای نرم و پنیرهای به سبک مکزیکی. از خوردن پنیرهای نرم مانند فتا، بری، کاممبر یا پنیر آبی و پنیرهای مکزیکی مانند پرسو بلانکو خودداری کنید، مگر این که روی بسته بندی آن ها مشخص شده باشد که محصول با شیر پاستوریزه تهیه شده است.
هات داگ. از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید، مگر این که مجدداً گرم شوند. پس از دست زدن به این محصولات دست های خود را بشویید.
جوانه های خام یا نیم پز. جوانه ها را از هر نوعی که هستند، کاملاً بپزید.
تشخیص بیماری
آزمایش خون اغلب موثرترین راه برای تشخیص عفونت لیستریا است. در برخی موارد، نمونه هایی از ادرار یا مایع نخاعی نیز مورد آزمایش قرار می گیرند.
درمان عفونت لیستریا
درمان عفونت لیستریا بسته به شدت علائم متفاوت است. اکثر افراد با علائم خفیف نیازی به درمان ندارند. عفونت های جدی تر را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد.
در دوران بارداری، درمان سریع آنتی بیوتیکی ممکن است به جلوگیری از تاثیر عفونت بر جنین کمک کند.
اگر غذایی خورده اید که ممکن است باعث ایجاد عفونت لیستریا در شما شود، فقط در صورت داشتن علائم به پزشک مراجعه کنید.
اقدامات لازم برای مراجعه به پزشک
بهتر است قبل از مراجعه به پزشک، پاسخ سوالاتی را که ممکن است پزشک از شما بپرسد، آماده کنید:
علائم شما چیست و چه زمانی شروع شد؟
آیا باردار هستید؟ اگر این طور است، چند ماهه باردار هستید؟
آیا برای سایر مشکلات پزشکی تحت درمان قرار دارید؟
چه داروها و مکمل هایی مصرف می کنید؟
همچنین بهتر است فهرستی از همه مواد غذایی را که مصرف کرده اید، تهیه کنید و به پزشک خود نشان دهید.
کلام آخر
معمولاً افراد وقتی سخن از آلودگی مواد غذایی به میان می آید، به عفونت لیستریا فکر نمی کنند، زیرا به طور معمول سایر باکتری ها باعث شیوع بیماری و عفونت می شوند.
از 1600 مورد شناسایی شده عفونت لیستریا به طور سالانه, حدود 260 مرگ و میر گزارش شده است.
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت لیستریا قرار دارند عبارت اند از زنان باردار، نوزادان تازه متولدشده، افراد مسن، افراد دارای مشکلات سیستم ایمنی و بیماری مزمن.
عفونت لیستریا مسری نیست. شما توسط فردی که به عفونت لیستریا مبتلا است، آلوده نمی شوید.
برخلاف اکثر باکتری ها، لیستریا می تواند روی مواد غذایی که در یخچال نگهداری می شوند، رشد کند.
منابع: mayoclinic
بدون دیدگاه