کیسه استومی برای سالمندان چیست؟ مراقبت از سالمندان دارای کیسه استومی چگونه است؟ در این نوشته به توضیح همه چیز درباره کیسه استومی برای سالمندان خواهیم پرداخت. استومی سوراخی است که با جراحی بین اندام داخلی و سطح بدن ایجاد می شود. استومی ها اغلب به عنوان بخشی از جراحی روده به عنوان راه جدیدی برای خروج مواد زائد روده از بدن ایجاد می شود. در این نوشته ما از اصطلاحات پزشکی استفاده خواهیم کرد که برای آشنایی شما ابتدا آنها را توضیح خواهیم داد:
استومی: سوراخی است که با جراحی روی شکم ایجاد می شود تا مدفوع تخلیه شود. انتهای روده روی پوست شکم شما دیده می شود.
ایلئوستومی. ایلئوستومی سوراخی است که روده کوچک را به پوست متصل می کند. مدفوع تخلیه شده از ایلئوستومی مایع خواهد بود.
کولوستومی: کولوستومی سوراخی است که روده بزرگ یا کولون را به پوست متصل می کند. مدفوع تخلیه شده از کولوستومی خمیری خواهد بود.
کیسه استومی: کیسه استومی کیسه ای است که مدفوع تخلیه شده از استومی شما را جمع می کند.
سد پوستی: سد پوستی بخشی از کیسه استومی است که به پوست شما می چسبد و از آن محافظت می کند.
- بیشتر بخوانید: چکاپ های مورد نیاز برای سالمندان
استومی چیست؟
استومی سوراخی است که با جراحی بین اندام داخلی و سطح دیواره شکم ایجاد می شود. یک برش دایره ای در دیواره شکم ایجاد می شود و یک قطعه روده از طریق برش بیرون آورده می شود تا حدی خارج از دیواره بدن قرار گیرد. قسمتی از روده که در سطح شکم دیده می شود، استوما نامیده می شود. استومی ممکن است توسط جراح برای درمان مشکلات پیچیده شکمی یا برای بهبود محل جراحی استفاده شود. سرطان، تروما، بیماری التهابی روده (IBD)، انسداد روده، عفونت، بی اختیاری مدفوع (ناتوانی در کنترل حرکات روده)، یبوست و دیورتیکولیت (التهاب کیسه های کوچکی که معمولا در دیواره روده بزرگ) همه مثال هایی هستند که برای آنها جراحی استومی صورت می گیرد.
جراحی استومی بر اساس بخشی از روده درگیر نامگذاری می شود. به عنوان مثال ایلئوستومی یک سوراخ ایجد شده توسط جراحی است که شامل ایلئوم، بخشی از روده کوچک، به پوست دیواره شکم می شود. کولوستومی یک سوراخ ایجاد شده توسط جراحی است که بخشی از کولون یا روده بزرگ را به پوست دیواره شکم وصل می کند.
استومی ممکن است موقت یا دائمی باشد. استومی موقت معمولا در فرایند درمان مشکلات پیچیده شکمی یا برای منحرف کردن مدفوع و دادنزمان برای بهبود ایجاد می شود. استومی موقت مواد زائد را از ناحیه پایین دست (به سمت راست روده یا مقعد)، مانند محل جراحی بهبودی، ناحیه التهاب یا انسداد مرتبط با بیماری یا اسکار دور نگه می دارد.
هنگامی که جراح کولورکتال شما تشخیص دهد، استومی موقت ممکن است معکوس شود. استومی دائمی به عنوان وسیله ای برای تخلیه طولانی مدت مدفوع عمل می کند. آیتم هایی که نیاز به استومی دائمی دارند شامل مواردی است که بیماری، یا درمان آن، عملکرد طبیعی روده را مختل کند، یا زمانی که مقعد یا ماهیچه هایی که دفع را کنترل می کنند باید برداشته شوند یا دیگر به درستی کار نکنند.
بسته به شرایط خاصی که استومی برای آن ایجاد می شود، استومی ممکن است به عنوان استومی انتهایی (end ostomy) یا استومی حلقه ای یا لوپ استومی (loop ostomy) دسته بندی شود.
استومی انتهایی با وارد کردن انتهای قسمتی از روده از طریق دهانه پوست، و چرخاندن انتهای روده و بخیه زدن لبه‌های روده به پوست دیواره شکم، تشکیل می‌شود.
در لوپ استومی قسمت کوچکی از روده از طریق شکاف پوست بیرون آورده می شود و یک میله پلاستیکی به نام Rod بین روده و پوست قرار می گیرد. وظیفه این میله ممانعت از برگشت روده به داخل شکم است. در این روش برش در بخش دیواره قدامی ایجاد می شود و روده به طور کامل برش نمی خورد. این در حالی است که در روش استومای Double-Barrel روده به دو بخش تقسیم می شود و دو سر روده به طور کامل برش می خورد.
چگونه استومی بر حرکات روده من تأثیر می گذارد؟
چگونه استومی بر حرکات روده من تأثیر می گذارد؟هنگامی که استومی شما ایجاد شد، حرکات روده شما به طور طبیعی از طریق استوما تخلیه می شود. کیسه استومی یک کیسه پلاستیکی است که با یک مانع پوستی چسبنده روی پوست اطراف استوم شما قرار می گیرد. این دستگاه به گونه ای طراحی شده است که به جمع آوری مدفوع و گازهایی که از روده شما خارج می شوند، کنترل ایمن و بدون بو حرکات روده را فراهم کند. این کیسه از پلاستیک ضد آب ساخته شده، بدون بو است و مهر و موم شده است. کیسه یکبار مصرف است و در صورت نیاز، تخلیه یا تعویض می شود. این چسب به پوست اطراف استوما می چسبد و از پوست در برابر رطوبت یا محتویات مدفوع محافظت می کند.
مهم است که با استفاده از دستگاه استومی که به خوبی در جای خود قرار می گیرد و در جای خود باقی می ماند، پوست اطراف استوم را به همان اندازه پوست سالم نگه دارید. هر بار که کیسه استومی خود را بر می دارد از نظر وجود تورم، قرمزی، بثورات پوستی یا سایر علائم تحریک، به دقت بهپوست خود را بررسی کنید.
بسته به نوع استومی، رژیم غذایی و عادات مدفوع قبل از جراحی، فرکانس و مقدار حرکات روده شما که از طریق استومی تخلیه می شود، متفاوت است. سعی کنید تا در اسرع وقت برنامه‌ای برای تعویض کیسه استومی خود داشته باشید. ممکن است لازم باشد کیسه استومی خود را چندین بار در روز خالی کنید، اما احتمالاً فقط باید دو تا سه بار در هفته دستگاه استومی را به طور کامل از روی پوست خود خارج کنید.
در اوایل بعد از جراحی، مدفوع حاصل از ایلئوستومی معمولاً یک نوع تخلیه مایع است. با این حال، هنگامی که روده کوچک شروع به سازگاری می کند، مدفوع ضخیم تر و خمیر مانند می شود. از سوی دیگر، مدفوع حاصل از کولوستومی به طور کلی خمیری است.
استومی در کجا قرار خواهد گرفت؟
قبل از جراحی، بهتر است جراح کولورکتال یا پرستار مربوطه، محل مناسبی را بر روی دیواره شکم شما برای استومی مشخص کند و شرایط خاصی را که ممکن است یک محل احتمالی استوما را بر دیگری ترجیح دهد، ارزیابی کند. استومی بهتر است روی قسمت صافی از دیواره شکم قرار گیرد که به راحتی قابل مشاهده و دسترسی باشد. علامت گذاری معمولاً در وضعیت های نشسته، ایستاده و دراز کشیده انجام می شود. به چین های پوستی، اسکارها، خط کمربند، قد شلوار و شکل شکم توجه می شود. کولوستومی معمولاً در سمت چپ ناف و ایلئوستومی در سمت راست قرار می گیرد.
استومی چگونه بر فعالیت های زندگی روزانه من تأثیر می گذارد؟
انجام هر نوع جراحی می تواند بر ظاهر و احساس شما در مورد بدن تان (از جمله استومی شما) تأثیر بگذارد. تنظیم بدن پس از جراحی ممکن است کمی طول بکشد. مثبت ماندن، یادگیری سازگاری و بازگشت به زندگی مهم است. جراح کولورکتال و پرستار شما نکات لازم را به شما تذکر می دهد تا بتوانید زندگی سالم و شادی داشته باشید.
آیا رژیم غذایی من محدود خواهد شد؟
بسیاری از بیماران می توانند یک رژیم غذایی منظم با محدودیت های کمی داشته باشند. بسته به نوع استومی، ممکن است به شما دستور داده شود که عادات غذایی خود را تغییر دهید تا دفعات و ثبات حرکات روده خود را کنترل کنید. متوسط خروجی روزانه ایلئوستومی حدود 500 میلی لیتر در روز است، اما ممکن است تا 1000 تا 1500 میلی لیتر در روز برسد. متوسط خروجی روزانه کولوستومی حدود 500 میلی لیتر در روز است که محدوده آن بین 200 تا 700 میلی لیتر است.
باید یاد بگیرید که میزان و قوام حرکات روده خود را کنترل کنید. خروجی هایی که به طور مداوم بالاتر از سطح متوسط هستند ممکن است بیماران را در معرض خطر کم آبی قرار دهد. کاهش ناگهانی خروجی همراه با درد شکم ممکن است نشان دهنده یبوست یا انسداد باشد.
غذای خود را خوب بجوید و مایعات فراوان بنوشید. جراح کولورکتال، پرستار یا متخصص تغذیه شما ممکن است شما را از مصرف غذاهایی که منجر به خروج سخت و با درد می شود اجتناب کند. تا زمانی که بیماران بخش قابل توجهی از روده کوچک را برداشته باشند، استومی به خودی خود باعث سوء تغذیه نمی شود. سرانجام، با گذشت زمان، عادت خواهید کرد و خواهید آموخت که چگونه غذاهای مختلف بر خروجی استومی شما تأثیر می گذارد.
آیا کیسه استومی حمام کردن و لباس پوشیدن من را محدود می کند؟
با استومی، می توانید مانند قبل دوش بگیرید یا حمام کنید. آب و صابون به داخل استومای شما سرازیر نمی شود و به هیچ وجه به آن آسیب نمی رساند. می توانید با کیسه استومی یا بدون آن حمام کنید – انتخاب با شماست. فقط باید بدانید که بقایای صابون گاهی اوقات می تواند در چسبیدن چسب به پوست شما اختلال ایجاد کند.
در حالی که بسیاری از بیماران نگران هستند که کیسه استومی زیر لباس آنها قابل مشاهده باشد، استومی به راحتی با لباس های معمولی پنهان می شود. کیسه های استومی دارای ضخامت کم هستند و نزدیک به بدن قرار می گیرند. این کیسه را می توان در داخل یا خارج از لباس زیر، هر کدام که راحت تر است، پوشید.
آیا کیسه استومی فعالیت های فیزیکی من را محدود خواهد کرد؟
استومی نباید مانع از انجام ورزش یا لذت بردن از فعالیت های بدنی شود، اما باید از انجام ورزش های بسیار سنگین خودداری کنید. به تدریج می توانید فعالیت های خود را از سر بگیرید. اگر نگران شل شدن کیسه استومی هنگام دو؛ شنا یا سایر فعالیت ها هستید می توانید از یک کمربندی مخصوص برای نگه داشتن کیسه استومی استفاده کنید. گاهی اوقات، گرما و رطوبت می‌تواند روی چسب تأثیر بگذارد و ممکن است لازم باشد کیسه استومی را مرتباً تغییر دهید.
آیا کیسه استومی کار و مسافرت من را محدود خواهد بود؟
پس از بهبودی جراحی، استومی شما نباید بازگشت شما را به محل کار یا مسافرت محدود کند. شما باید از قبل برنامه ریزی کنید و لوازم استومی اضافی همراه خود داشته باشید. ممکن است با کمک جراح کولورکتال، پرستار و/یا سایر بیماران مشابه خود، اولین روز بازگشت به محل کار یا اولین سفر خود را برنامه ریزی کنید، و ممکن است بتوانند نکات عملی را به شما یاد بدهند.
آیا روابط جنسی من محدود خواهد شد؟
اکثر بیمارن مبتلا به استومی روابط جنسی خود را از سر می گیرند. با این حال، از آنجایی که استومی شکل بدن را تغییر می دهد برخی از بیمارن نگران پارتنر یا شریک جنسی خود هستند. برای غلبه بر این تغییر؛ هر دو نفر باید با هم صحبت کنند. زمان، صبر، درک و ارتباط قوی به حل این مسئله کمک خواهد کرد. برخی از بیماران ممکن است هنگام استفاده از کیسه مات و یا کاور کیسه استومی اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
آیا دیگران متوجه می شوند که من کیسه استومی دارم؟
این خود شما هستید که تصمیم می گیرد در مورد استومی با کسی حرف بزنید یا نه. برخی از بیماراران به افراد نزدیک خود توضیحاتی را ارائه می دهند. برخی دیگر ممکن است راحت نباشند و نخواهند در این باره با کسی صحبت داشته باشند.
عوارض استومی چیست؟
ممکن است عوارض رخ دهد. شایع ترین مشکل مربوط به استومی؛ تحریک موضعی پوست است. این موارد معمولا جزئی هستند و به راحتی می توان با مراقبت های دقیق آن را برطرف کرد. جراح کولورکتال و پرستار شما ممکن است استفاده از دستگاه‌های استومی مختلف، موانع پوستی، یا سایر چسب‌ها یا سیلانت‌ها را توصیه کنند.
در صورت وجود اسهال یا مدفوع آبکی شل با حجم زیاد، کم آبی و عدم تعادل الکترولیت ممکن است رخ دهد. الکترولیت ها مواد معدنی در بدن شما هستند که دارای بار الکتریکی هستند. حفظ تعادل صحیح الکترولیت ها به شیمی خون بدن شما کمک می کند. علائم کم آبی بدن می‌تواند ظریف باشد و از خشکی دهان، کاهش و تیره شدن ادرار، حالت تهوع، ضعف، گرفتگی عضلات و احساس ضعف متغیر باشد. از غذاهای سرشار از قند، نمک یا چربی باید اجتناب شود، زیرا می توانند برون دهی استومی را افزایش دهند. شما باید بدن خود را با نوشیدن مایعات فراوان، از جمله برخی نوشیدنی های ورزشی با الکترولیت های متعادل، پر کنید. در موارد شدیدتر، بیماران ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دادن مایعات داخل وریدی داشته باشند.
انسداد روده ممکن است پس از هر عمل جراحی شکمی رخ دهد. علائم انسداد ممکن است شامل درد شکمی، گرفتگی عضلات، کاهش ناگهانی برون دهی، یا خروجی شفاف آبکی باشد. انسداد غذا زمانی رخ می دهد که غذاهای سنگین که به خوبی جویده شده یا هضم نشده اند، توده ای ایجاد کنند که باعث انسداد می شود. در حالی که اغلب انسداد با مراقبت های حمایتی و استراحت روده برطرف می شود، مهم است که در صورت داشتن این علائم با جراح کولورکتال و پرستار خود تماس بگیرید.
- بیشتر بخوانید: نحوه استفاده از سوند ادرار برای سالمندان
اکثر بیماران فقط مشکلات جزئی مانند سوزش پوست و مشکل در نصب دستگاه را تجربه می کنند. با گذشت زمان از ضعیف شدن دیواره شکم در اطراف استومی، سوراخ ایجاد شده در دیواره شکم می تواند کشیده شود و به سایر محتویات داخل شکم اجازه می دهد تا در کنار استومی بیرون بزنند. افتادگی استوما در جایی که بخشی از روده از استوما بیرون زده می تواند رخ دهد. می‌توان آن را با مراقبت‌های موضعی خوب مدیریت کرد، اما اگر علائم قابل توجهی وجود نداشته باشد، گاهی به جراحی نیاز دارد. در نهایت، تغییرات قابل توجه در شکل بدن، مانند کاهش یا افزایش وزن، می تواند بر عملکرد استومی تأثیر بگذارد.
مراقبت روتین
- برای جلوگیری از نشتی و برآمدگی کیسه استومی خود، زمانی که تا یک دوم پر شد آن را تخلیه یا تعویض کنید.
- این کار باید 1 بار تا 3 بار در روز انجام شود.
- کیسه استومی خود را حداقل هفته ای یک بار تعویض کنید.
نحوه خالی کردن و تمیز کردن کیسه استومی
نحوه خالی کردن و تمیز کردن کیسه استومی- در کنار توالت بنشینید یا بایستید.
- انتهای کیسه استومی را بالا نگه دارید و گیره را بردارید.
- مدفوع را داخل توالت خالی کنید.
- کیسه استومی را بشویید یا تمیز کنید.
- در صورت وجود هرگونه نشتی یا پارگی، کیسه را بررسی و تعویض کنید.
- کیسه را دوباره ببندید: میله گیره را قرار دهید.
- بررسی کنید که میله در تمام عرض کیسه باشد، گیره را ببندید و فشار دهید تا قفل شود.
تعویض کیسه استومی
کیسه استومی خود را هر هفت روز به شرح زیر تعویض کنید:
- از آب یا چسب پاک کن برای جدا کردن کیسه قدیمی استفاده کنید.
- پوست اطراف استومی را بشویید و خشک کنید.
- کیسه جدید را بچسبانید.
- برای بررسی تناسب، سوراخ را روی استومی قرار دهید. اگر خیلی کوچک است، می توانید با انگشتان خود دهانه را باز کنید.
لکه های خون روی استوما
لکه های خون دلیلی برای هشدار نیست. تمیز کردن اطراف استوما هنگام تعویض کیسه یا سد پوستی ممکن است باعث خونریزی خفیف شود. رگ های خونی در بافت های استوما در سطح بسیار ظریفی هستند و به راحتی مختل می شوند. خونریزی معمولاً به سرعت متوقف می شود. اگر اینطور نیست، با پرستار استومی یا پزشک خود تماس بگیرید.
تراشیدن موهای زیر کیسه استومی
داشتن موی زیاد در اطراف استوما می تواند چسبیدن سد پوستی را سخت کند و ممکن است هنگام برداشتن آن باعث درد شود. اصلاح با تیغ یا کوتاه کردن مو با قیچی مفید است. هنگام انجام این کار همیشه باید دقت بیشتری کرد. توصیه می شود پوست اطراف استومای خود را با پودر استوما به صورت خشک بتراشید، زیرا صابون و کرم های اصلاح دارای لوسیون ها و روغن هایی هستند که ممکن است باعث نچسبیدن سد پوستی شوند. پس از اصلاح، قبل از استفاده از کیسه، پوست را خوب بشویید و به خوبی خشک کنید.
مدیریت مشکلات کولوستومی
گاز (نفخ)
بلافاصله پس از جراحی ممکن است به نظر برسد که تقریباً همیشه نفخ زیادی دارید. بیشتر جراحی های شکمی با این علامت ناراحت کننده، شرم آور و در عین حال بی ضرر همراه هستند. اگر نگران شنیدن این صدا توسط دیگران هستید، می توانید بگویید: “ببخشید، شکمم غرغر می کند.” اگر وقتی در جمع هستید و احساس می‌کنید در شرف دفع باد هستید، دست‌هایتان را روی شکمتان جمع کنید تا ساعدتان روی استومایتان قرار بگیرد. این کار اکثر صداها را خفه می کند. در مورد محصولاتی که می توانید برای کمک به کاهش نفخ مصرف کنید، با پرستار استومی خود مشورت کنید. برخی از غذاها مانند تخم مرغ، کلم، کلم بروکلی، پیاز، ماهی، لوبیا، شیر، پنیر، نوشابه های گازدار و الکل ممکن است باعث ایجاد نفخ شوند. توجه داشته باشید که برای جلوگیری از ایجاد نفخ وعده های غذایی را حذف نکنید بلکه 3 تا 4 وعده کم را در طول روز استفاده کنید.
بو
عوامل زیادی مانند غذاها، باکتری های طبیعی در روده، بیماری، برخی داروها و ویتامین ها می توانند باعث ایجاد بوی بد شوند. برخی از غذاها می توانند بو تولید کنند: تخم مرغ، کلم، پنیر، خیار، پیاز، سیر، ماهی، لبنیات و قهوه از جمله این غذاها هستند. اگر متوجه شدید که برخی غذاها شما را آزار می دهند، از مصرف آنها اجتناب کنید.
- از یک کیسه مقاوم در برابر بو استفاده کنید.
- بررسی کنید که سد پوستی به طور ایمن به پوست شما چسبیده است.
- کیسه را به طور منظم تخلیه کنید.
داروهایی وجود دارد که می توانید مصرف کنید. در مورد این محصولات و نحوه استفاده از آنها با پزشک یا پرستار استومی خود مشورت کنید. برخی از چیزهایی که می توانند به شما کمک کنند قرص های کلروفیل، ساب گالات بیسموت و ساب کربنات بیسموت هستند. استفاده از اسپری های خوشبو کننده هم می تواند بوی فضای اطراف را تغییر دهد.
یافتن کپسول دارویی در کیسه استومی
توجه داشته باشید که قرص‌های روکش دار یا کپسول ها ممکن است در داخل کیسه استومی پیدا شوند. در اکثر مواقع این بدان معناست که شما دارو را دریافت نکرده اید. اگر متوجه این موضوع شدید؛ با ارائه دهنده مراقبت های سلامت یا داروساز خود صحبت کنید. ممکن است داروهای دیگری وجود داشته باشد که می توانید استفاده کنید. داروهای ژل یا مایع سریعتر جذب می شوند و ممکن است برای شما بهتر کار کنند.
چه زمانی باید با دکتر تماس بگیرید
اگر یکی از شرایط زیر را مشاهده کردید باپزشک خود مطرح کنید:
- گرفتگی عضلات بیش از 2 یا 3 ساعت طول بکشد
- تهوع و استفراغ مداوم
- بدون خروجی استومی به مدت 4 تا 6 ساعت همراه با گرفتگی و حالت تهوع
- ترشحات آبکی شدید که بیش از 5 یا 6 ساعت طول می کشد
- بوی بدی که بیش از یک هفته طول می کشد (این ممکن است نشانه عفونت باشد.)
- بریدگی در استوما
- آسیب به استوما
- تحریک بد پوست یا زخم های عمیق (زخم)
- خونریزی زیاد از دهانه استوما (یا مقدار متوسطی در کیسه که چندین بار هنگام تخلیه آن متوجه می شوید) (توجه: خوردن چغندر باعث تغییر رنگ قرمز می شود.)
- خونریزی مداوم در محل برخورد استوما با پوست
- تغییر غیرمعمول در اندازه یا رنگ استومای شما
- هر اتفاق غیرعادی دیگری که شاهد آن هستید
بدون دیدگاه