کتاب خواندن برای کودکان فقط به روخوانی کردن کلمات نوشته شده روی یک صفحه محدود نمی شود. با استفاده از ترفندهای مخصوص به کودکان خود کمک کنید تا واژگان جدیدی را یاد بگیرند و حس همدلی و خودکنترلی را در خود تقویت کنند.
پسر Carla Hudson Kam سه سال و نیم سن داشت که متوجه شد متن کتاب ها معنی دارند. Hudson Kam می گوید: ((او وقتی کتاب می خواندم، سعی داشت به من بگوید چه چیزی بگویم. وقتی به او گفتم این چیزی نیست که کتاب گفته است، فریاد می زد و می گفت: (این ها کلمات هستند؟ و این ها به شما می گویند چه چیزی بگویید؟)، او متوجه نشده بود که من داستان را به طور کامل حفظ نکرده ام.))
فرزند Hudson Kam یک برتری بزرگ داشت و آن هم مادرش بود. Hudson Kam که استاد یادگیری زبان و عضو هیئت مدیره دانشگاه بریتیش کلمبیا است، اساساً یک داستان سرای حرفه ای است. به لطف این برتری، او هنگام کتاب خواندن به متن موجود در صفحه اشاره می کند تا به فرزند خود در یادگیری بیشتر کمک کند.
گرچه کتاب خواندن برای کودک به هر شیوه ای مفید است، با این حال به کارگیری چند تکنیک ساده به کودک کمک می کند تا واژگان را سریع تر یاد بگیرد و حتی مهارت هایی مانند همدلی و خودکنترلی را تقویت کند. در این مقاله راهنمای سن به سن کتاب خواندن برای کودکان آورده شده است:
کتاب خواندن برای کودکان زیر یک سال
شاید فکر کنید خواندن یک کتاب داستان پیچیده برای نوزادی تازه متولدشده کار درستی نیست، اما باید بدانید نوزادان زیر شش ماه در واقع از شنیدن کتاب هایی که برای کودکان بزرگتر هستند، استفاده بیشتری می برند. طبق گفته Hudson Kam، این کار به نوزاد کمک می کند تا ریتم زبان را بشنود. همچنین باعث می شود گوش او راحت تر به جملات طولانی توجه کند.
در هنگام کتاب خواندن برای کودکان توجه کودک را به خود جلب کنید
حدود شش تا دوازده ماهگی، همانند اسباب بازی، نوزادان به کتاب ها علاقه پیدا می کنند. کتاب های پارچه ای یا چوبی را در اختیار کودک قرار دهید. بهتر است جلد کتاب ها برای کودک جذابیت داشته باشند. اگر کودک کتاب را از دست شما کشید و آن را در دهان گرفت، تعجب نکنید. این کار کاملاً طبیعی است و مشکلی ایجاد نمی کند.
سادگی برنده است
کتاب هایی که دارای تصاویر ساده هستند و به همراه یک کلمه می آیند، به نوزادان کمک می کنند تا اولین واژگان خود را یاد بگیرند. اگر بیش از یک عکس در صفحه وجود دارد، حتماً به عکسی که درباره آن صحبت می کنید، اشاره کنید تا نوزاد گیج نشود. طبق گفته Hudson Kam، وقتی دو یا چند عکس در صفحه وجود داشته باشد، کودکان نمی دانند به کدام یک نگاه کنند.
- بیشتر بخوانید: حرف زدن کودکان با شخصیت های خیالی
کتاب خواندن برای کودکان یک ساله
در هنگام کتاب خواندن برای کودکان از روش های قدیمی استفاده کنید
شعرهای کودکانه به دلیل ریتمی که دارند، بسیار کاربردی هستند. Hudson Kam می گوید: ((به نظر می رسد بچه ها وقتی ما قبل از واژگان مکث می کنیم، آن ها را بهتر یاد می گیرند، زیرا این کار باعث می شود آن کلمه در مغز آن ها حک شود. انجام این کار حین حرف زدن عادی سخت است، اما می توانیم از شعرهای کودکان استفاده کنیم.)) همچنین کتاب ها باید صفحات ضخیمی داشته باشند تا ورق زدن صفحات راحت تر باشد. بهتر است کتاب ها رنگارنگ باشند و در هر صفحه یک عکس وجود داشته باشد.
از کودک خود انتظار بیشتری داشته باشید
شاید هنوز هم بخواهید به تصاویر اشاره کنید و درباره آن ها حرف بزنید، اما اکنون می توانید از کودک خود انتظار داشته باشید که با اشاره، ایجاد صدا یا تقلید کلمه از خود واکنش نشان بدهد.
Alyson Shaw، متخصص اطفال و استادیار دانشگاه اُتاوا می گوید: ((در 12 ماهگی می توانید از کودک خود بپرسید که مثلاً بالون قرمز کجاست و او می تواند با اشاره جواب سوال شما را بدهد. این پرسش و پاسخ ها به بچه ها کمک می کند تا واژگان جدید را به خاطر بسپارند. Luigi Girolametto، استاد برجسته گروه آسیب شناسی زبان گفتار در دانشگاه تورنتو می گوید: ((تحقیقات نشان می دهند کودکانی که بیش از دو مکالمه را تمرین می کنند، در 13 سالگی، مهارت های زبانی بالاتری دارند.))
کتاب خواندن برای کودکان دو ساله
نیازهای کودک را در نظر بگیرید
کودکان نوپا به کتاب های تصویری و پیچیده تر تمایل بیشتری دارند. بهتر است کتاب هایی را انتخاب کنید که کارهای معمولی مثل رفتن به پارک یا روتین قبل از خواب را برای آن ها توصیف می کنند.
کتاب خواندن را سرگرم کننده کنید
اگر کودک نوپای فعالی دارید که هنگام کتاب خواندن علاقه ای به بی سروصدا نشستن ندارد، سعی کنید کتاب هیجان انگیزتر و تعاملی تری را انتخاب کنید. کتاب های الکترونیکی که هنگام لمس دکمه ها صدا ایجاد می کنند، گزینه بسیار مناسبی برای جلب توجه کودکان هستند.
در هنگام کتاب خواندن برای کودکان از کودک خود سوال بپرسید
کودکان نوپا عاشق بازخوانی داستان های موردعلاقه خود هستند. بعد از این که چند بار کتاب را با هم خواندید و کودک با داستان آشنا شد، سعی کنید از او درباره داستان سوال بپرسید. همچنین می توانید داستان را با دنیای واقعی تلفیق کنید. به عنوان مثال، اگر در داستان سگ وجود دارد، می توانید بگویید: ((یک سگ! مثل سگ مادربزرگ.))
تصاویر را بخوانید
وقتی به صفحه جدیدی می رسید، بدون در نظر گرفتن متن داستان مکث کنید و واکنش کودک خود را ببینید. اگر کودک دو ساله شما به تصویر نگاه می کند و می گوید: ((سگ فرار می کنه))، می توانید توضیح بیشتری بدهید و بگویید: ((سگ داره گربه رو دنبال می کنه.)) این گونه توضیحات بیشتر به کودکان کمک می کند تا دستور زبان و کلمات جدید را سریع تر یاد بگیرند.
کتاب خواندن برای کودکان سه ساله
موضوع اصلی داستان را مفصل تر کنید
کودکان در این سن داستان های واقعی با موضوعات ساده را دوست دارند. کتاب هایی را انتخاب کنید که در آن ها شخصیت اصلی با مشکلی مواجه می شود، سعی می کند آن مشکل را حل کند و به سرانجام خوبی می رسد. این گونه کتاب ها در هر صفحه سه یا چهار جمله دارند. همچنین می توانید کودک خود را با کتاب های غیرداستانی آشنا کنید تا در زمینه های مختلف به کودک آموزش دهند.
متن داستان را دنبال کنید
اگر هر صفحه کتاب چندین عکس دارد، مشخص کنید که راجع به کدام تصویر صحبت می کنید تا کودک سردرگم نشود. اگر هر صفحه فقط یک تصویر دارد، سعی کنید به جای تصویر به متن اشاره کنید. این کار به کودک کمک می کند تا یاد بگیرد نوشته ها را باید از بالا به پایین و از راست به چپ خواند.
در هنگام کتاب خواندن برای کودکان واژگان جدید را توضیح دهید
وقتی با کلمه ای مواجه شدید که برای کودک جدید است، کمی مکث کنید و آن کلمه را توضیح دهید. طبق گفته Janice Greenberg، مدیر خدمات آموزش اولیه کودکان در مرکز Hanen (یک سازمان غیرانتفاعی که مهارت های اجتماعی و زبانی را به والدین و متخصصان آموزش می دهد)، اگر در کتابی نوشته شده است خیس، می توانید معنی کلمه خیس را توضیح دهید و برای او مثال های عینی بیاورید. مثلاً بگویید: ((اون روز که زیر بارون ایستاده بودی، کاملاً خیس شده بودی.))
روی احساسات تمرکز کنید
درباره احساسات شخصیت های داستان صحبت کنید. با توجه به صحبت های Hudson Kam، درک حالات درونی برای کودکان بسیار پیچیده است. هنگام کتاب خواندن مکث کنید و وقتی به کلماتی مانند فکر کردن، خواستن، آرزو، تعجب و امید برخورد کردید، معنی آن ها را توضیح دهید تا کودکان بتوانند احساسات دیگران را درک کنند.
مثلاً می توانید بگویید: ((اون پسربچه اسباب بازی رو می خواد، ولی یک بچه دیگه داره باهاش بازی می کنه، فکر می کنی پسربچه چه حسی داره؟)) سپس می توانید داستان را با زندگی واقعی تلفیق کنید، ((یادت میاد دیروز وقتی پارک بودیم، دوست نداشتی اسباب بازیت رو با بچه های دیگه شریک بشی؟)) طبق گفته Greenberg، انجام این کار باعث می شود کتاب ها نه تنها برای سوادآموزی، بلکه برای حل مشکلات و کنترل احساسات نیز به کار گرفته شوند.
کتاب خواندن برای کودکان چهار و پنج ساله
کتاب هایی با سطح بالا را انتخاب کنید
در این سنین، کودکان کتاب های ساده را نمی پسندند و به دنبال داستان هایی با چندین موضوع و شخصیت های گوناگون هستند. این گونه کتاب ها معمولاً چهار تا ده جمله و یک تصویر در هر صفحه دارند.
متن را پیدا کنید
در این سنین، شما می توانید روی مهارت های پیش خوانی تمرکز کنید تا کودکان یاد بگیرند که کلمات مهم هستند و بر متن متمرکز شوند. به جملاتی که آهنگ و واج آرایی دارند، اشاره کنید. به کودکان یاد بدهید که کلمات دارای معنی هستند.
از کودک بخواهید داستان را پیش بینی کند
از کودک خود بخواهید ادامه داستان را پیش بینی کند. این کار به کودک کمک می کند تا به تجربیات به عنوان دنباله ای از وقایع فکر کند. طبق گفته Shaw، کودکان باید بعد از آمدن از مهدکودک به خانه آنچه را که در طول روز برای آن ها اتفاق افتاده تعریف کنند.
- بیشتر بخوانید: کاردستی هایی برای افزایش خلاقیت کودکان
کتاب خواندن برای کودکان شش ساله و بالاتر
متوقف نشوید
Greenberg می گوید: ((بیشتر والدین در این سن دیگر برای کودک خود با صدای بلند کتاب نمی خوانند، زیرا فکر می کنند خود کودک می تواند به تنهایی کتاب بخواند. باید به این نکته توجه داشت وقتی که کودکان کتاب خواندن را شروع می کنند، به سراغ کتاب های ساده می روند، بنابراین با واژگان جدید یا داستان های چندموضوعی آشنا نمی شوند.
کتاب های چند فصلی را انتخاب کنید
وقتی می خواهید با صدای بلند برای کودک خود کتاب بخوانید، بهتر است کتاب های چند فصلی بدون تصویر را انتخاب کنید. این کار روشی عالی برای یاد دادن موضوع های پیچیده تر و ساختارهای پیشرفته تر به کودکان است، مانند ساختار جمله های مجهول که اغلب در گفتار روزانه از آن استفاده نمی کنیم.
در هنگام کتاب خواندن برای کودکان سعی کنید موضوعات را به هم ربط دهید
با کودک خود پیرامون موضوع داستان به گفتگو بپردازید و آن را با زندگی واقعی و دانش قبلی کودک مطابقت دهید. این کار به کودک کمک می کند تا برای آینده آماده شود و از یادگیری برای خواندن به سمت خواندن برای یادگیری حرکت کند، اتفاقی که معمولاً در کلاس سوم مشاهده می شود.
خواندن را سرگرم کننده نگه دارید
علاوه بر تمام توضیحات مطرح شده، سعی کنید تجربه خواندن را در هر سنی سرگرم کننده نگه دارید. مهمترین بخش، حفظ احساس شادی حین مطالعه است. با توجه به صحبت های Hudson Kam، اوایل که فرزند او تازه کتاب خواندن را شروع کرده بود، لذت زیادی نمی بُرد زیرا کتاب های اولیه را خسته کننده می دانست. اما وقتی به سنی رسید که می توانست کتاب های موردعلاقه خود را بخواند، تا ساعت ها به مطالعه ادامه می داد و اگر خانم Kam او را شب ها محدود نمی کرد، تا خود صبح دست از مطالعه برنمی داشت.
منبع: todaysparen
بدون دیدگاه