تاناتوفوبیا نوعی اضطراب است که با ترس از مرگ در سالمندان خود یا روند مرگ مشخص می شود. معمولاً از آن به عنوان اضطراب مرگ نیز یاد می شود. اضطراب مرگ به عنوان یک اختلال مشخص تعریف نشده است، اما ممکن است با اختلالات افسردگی یا اضطراب مرتبط باشد:
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال پانیک (هراس) و حملات پانیک
- خودبیمارانگاری یا هیپوکندریا
تاناتوفوبیا با نکروفوبیا متفاوت است. نکروفوبیا ترس کلی از چیزهای مرده یا در حال مرگ یا چیزهایی است که با مرگ ارتباط دارند. در این مقاله، نگاه دقیقی به تانافوبیا یا اضطراب مرگ می اندازیم تا علائم، علل و درمان های این ترس را بررسی کنیم.
- بیشتر بخوانید: افسردگی سالمندان
تاناتوفوبیا چیست؟
در زبان یونانی، واژه تاناتوس (Thanatos) به مرگ اشاره دارد و واژه فوبوس (Phobos) به معنی ترس است؛ بنابراین، تاناتوفوبیا به معنی ترس از مرگ است.
داشتن اندکی اضطراب در مورد مرگ کاملاً طبیعی است. با این حال، برای برخی افراد، فکر کردن به مرگ خود یا روند مرگ می تواند باعث اضطراب و ترس شدید شود.
زمانی که فرد فکر می کند مرگ اجتناب ناپذیر است، ممکن است احساس اضطراب و ترس شدید در او ایجاد شود. همچنین ممکن است آن ها ترس از جدایی، ترس از کنار آمدن با از دست دادن و نگرانی در مورد ترک عزیزان را تجربه کنند.
هنگامی که چنین ترس هایی ادامه پیدا کنند و در زندگی و فعالیت های روزمره اختلال ایجاد کنند، به آن تاناتوفوبیا می گویند.
در شدیدترین حالت، احساسات می تواند افراد را از انجام فعالیت های روزانه یا حتی بیرون رفتن از خانه های خود بازدارد. آن ها از چیزهای که می توانند منجر به مرگ شوند می ترسند، مانند آلودگی، اشیا یا افراد خطرناک.
علائم و تشخیص تاناتوفوبیا
پزشکان تاناتوفوبیا را به عنوان یک بیماریِ جداگانه طبقه بندی نمی کنند، اما می توان آن را به عنوان یک فوبیای خاص طبقه بندی کرد.
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) فوبیا یک اختلال اضطرابی مرتبط یا یک موضوع یا موقعیت خاص است.
زمانی ترس از مرگ یک فوبیا در نظر گرفته می شود که ترس:
- تقریباً هر بار که فرد به مرگ فکر می کند ایجاد شود
- بیش از 6 ماه ادامه داشته باشد
- در زندگی روزمره یا روابط اختلال ایجاد کند
علائم کلیدی تاناتوفوبیا عبارت اند از:
- ترس یا اضطراب فوری هنگام فکر کردن به مرگ یا روند مرگ
- حملات پانیک که می توانند باعث سرگیجه، گرگرفتگی، تعریق و افزایش یا ضربان قلب نامنظم شود
- اجتناب از موقعیت هایی که باید به مرگ یا مردن فکر کرد
- احساس بیماری یا معده درد هنگام فکر کردن به مرگ
- احساس افسردگی و اضطراب
فوبیا می تواند باعث شود که فرد احساس انزوا کند و برای مدت طولانی از تماس با دوستان و خانواده اجتناب کند.
علائم ممکن است در طول زندگی فرد ظاهر شوند و از بین بروند. افرادی که ترس از مرگ خفیفی دارند، هنگامی که به مرگ خود یا یکی از عزیزان خود فکر می کنند، اضطراب شدیدتری را تجربه می کنند، مانند زمانی که خود یا یکی از اعضای خانواده به شدت بیمار است.
اگر اضطراب مرگ با سایر اختلالات اضطرابی یا افسردگی مرتبط باشد، ممکن است فرد علائم خاصی مرتبط با اختلال زمینه ای تجربه کند.
علل و انواع تاناتوفوبیا
در حالی که تاناتوفوبیا به عنوان ترس عمومی از مرگ تعریف می شود، انواع و دلایل زیادی برای این اضطراب وجود دارند. همچنین جزئیاتی که فرد بر روی آن ها متمرکز می شود، می تواند متفاوت باشد.
فوبیا اغلب به دلیل یک اتفاق خاص در گذشته فرد ایجاد می شود، اگرچه ممکن است فرد آن اتفاق را به خاطر نیاورد. یک اتفاق آسیب زننده مرتبط با مرگ یا مرگ یکی از عزیزان محرک های تاناتوفوبیا هستند.
فردی که به شدت بیمار است، ممکن است به دلیل نگرانی از مرگ دچار تاناتوفوبیا شود. البته باید توجه داشت که برای تجربه اضطراب مرگ، لزوماً نباید بیماری در کار باشد. تاناتوفوبیا اغلب با پریشانی روانی مرتبط است.
تجربه اضطراب مرگ بسته به عوامل فردی ممکن است متفاوت باشد، عواملی نظیر:
سن: مطالعه ای در سال 2017 نشان می دهد که افراد مسن از روند مرگ می ترسند، در حالی که افراد جوان تر معمولاً از خود مرگ واهمه دارند.
جنسیت: بر اساس مطالعه ای که در سال 2012 انجام شده، زنان بیشتر از مردان از مرگ عزیزان و عواقب مرگ آن ها می ترسند.
متخصصان پزشکی اضطراب مرگ را با طیف وسیعی از شرایط سلامت روان از جمله اختلالات افسردگی، PTSD و اختلالات اضطرابی مرتبط می دانند.
تاناتوفیا ممکن است به موارد زیر مرتبط باشد:
فوبیای خاص : اضطراب مرگ با برخی از فوبیاهای خاص مرتبط است. معمولاً افراد نسبت به چیزهایی مانند مار، عنکبوت، هواپیما و ارتفاع که می توانند باعث آسیب یا مرگ شوند، فویبا دارند.
اختلالات پانیک: ترس از مرگ در بسیاری از اختلالات اضطرابی مانند اختلالات پانیک (هراس) نقش دارند. در طول حمله پانیک، افراد ممکن است احساس کنند که کنترل خودشان را از دست داده اند و از مرگ به شدت ترسیده اند.
خودبیمارانگاری: اضطراب مرگ ممکن است با خودبیمارانگاری یا هیپوکندریا مرتبط باشد. در این اختلال فرد به شدت از بیمار شدن می ترسد و بیش از حد نگران سلامتی خود است.
- بیشتر بخوانید: نوشیدنی و دمنوش های رفع خستگی در سالمندان
غلبه بر تاناتوفوبیا
شبکه های حمایت اجتماعی ممکن است از فرد در برابر اضطراب مرگ محافظت کنند. برخی از افراد ممکن است از طریق باورهای مذهبی با مرگ کنار بیایند، اگرچه امکان دارد این موارد ترس از مرگ را در دیگران تداوم بخشد. کسانی که از عزت نفس بالا و سلامتی برخوردارند و باور دارند که زندگی کاملی داشته اند، کمتر از دیگران از مرگ می ترسند.
یک پزشک ممکن است به یک فرد مبتلا به تاناتوفوبیا توصیه کند که به دلیل هر گونه اختلال اضطرابی، هراسی یا علت اصلی ترس خود تحت درمان قرار بگیرد.
درمان شامل نوعی درمان رفتاری یا گفتاری است. این روش درمانی سعی می کند به فرد بیاموزد که دوباره بر ترس های خود تمرکز کند و با صحبت کردن درباره نگرانی های خود بر آن ها غلبه کند. گزینه های درمانی برای اضطراب مرگ عبارتند از:
رفتار درمانی شناختی (CBT): رفتار درمانی شناختی یا CBT با تغییر تدریجی سعی می کند الگوهای رفتاری فرد را تغییر دهد تا او بتواند رفتارها و طرز تفکر جدیدی را شکل دهد. پزشک به فرد کمک می کند تا برای غلبه بر احساس اضطراب خود راه حل های عملی پیدا کند.
روان درمانی: روان درمانی یا گفتار درمانی شامل گفتگو از طریق اضطراب و ترس با روانشناس یا روان درمانگر است. این متخصصان به افرد کمک می کنند تا علت ترس های خود را پیدا کنند و راهکارهایی برای مقابله با اضطراب های روزانه خود ارائه کنند.
گاهی اوقات، حتی صحبت کردن در مورد اضطراب می تواند به فرد کمک کند. تا کنترل بیشتری بر ترس خودش داشته باشد.
مواجهه درمانی: مواجهه درمانی با کمک فرد در مواجهه با ترس خود صورت می گیرد. آنها به جای نادیده گرفتن احساسات یا نگرانی های خود در مورد مرگ، تشویق می شوند تا با ترس های خود روبه‌رو شوند.
یک درمانگر با قرار دادن تدریجی فرد در معرض ترس، در یک محیط امن، تا زمانی که اضطراب کاهش یابد، انجام می دهد و فرد می تواند بدون ترس با افکار، اشیا، یا احساسات خود مقابله کند.
دارو درمانی: اگر پزشکان بیماری روانی خاصی مانند اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یا PTSD را در فرد تشخیص دهد، ممکن است داروهای ضد اضطراب تجویز کنند. این داروها می توانند شامل داروهای مسدود کننده بتا یا داروهای ضدافسردگی باشند.
هنگامی که افراد از داروها در کنار روان درمانی استفاده می کنند، اغلب موثرتر هستند.
در حالی که دارو می تواند با کاهش احساس ترس و استرس در کوتاه مدت مفید باشد، استفاده طولانی مدت از این دارو ممکن است راه حل ایده آل نباشد. در عوض، غلبه بر ترس ها در طول درمان اثرات طولانی مدتی را به همراه دارند.
تکنیک های آرامش بخش: تمرین خودمراقبتی می تواند برای تقویت سلامت کلی روان، از جمله کمک به فرد در احساس توانایی بیشتری برای کنار آمدن با اضطراب، موثر باشد. پرهیز از مصرف الکل و کافئین، داشتن خواب خوب و رعایت یک رژیم غذایی مغذی برخی از روش های خودمراقبتی هستند.
هنگامی که فردی دچار اضطراب می شود، تکنیک های خاص آرام سازی می توانند به پاک سازی ذهن و کاهش شدت ترس او کمک کنند. این ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انجام تمرینات تنفس عمیق
- تمرکز بر روی اشیا خاص در اتاق، مانند شمردن کاشی های روی دیوار
- مراقبه یا تمرکز بر تصاویر مثبت
سخن آخر
اگرچه نگرانی در مورد آینده طبیعی است، اما اگر اضطراب در اطراف مرگ بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشد یا زندگی روزمره را مختل کند، فرد باید با پزشک مشورت کند. روش های زیادی وجود دارند که فرد می تواند بر ترس خود از مرگ غلبه کند و یک متخصص بهداشت روان می تواند در طی این فرآیند به فرد کمک کند.
منبع: medicalnewstoday
بدون دیدگاه