انسفالوپاتی هیپوکسیک ایسکمیک (HIE) / هیپوکسی ایسکمی نوعی آسیب مغزی در نوزادان تازه متولد شده است که به دلیل کمبود اکسیژن و محدود شدن جریان خون ایجاد می شود. HIE نوعی آسیب دیدگی هنگام تولد است. این اصطلاح گسترده ای است که برای اشاره به هر آسیبی که کودک در هنگام یا نزدیک به دنیا آمدن، تجربه می کند. اصطلاحات دیگر مورد استفاده برای HIE عبارتند از : خفگی هنگام تولد، خفگی در حاملگی و انسفالوپاتی نوزادان.
در برخی موارد، هیپوترمی درمانی می تواند از آسیب دائمی مغز جلوگیری کند یا آن را به حداقل برساند، اگرچه باید فقط در عرض چند ساعت پس از تولد نوزاد / آسیب محروم از اکسیژن انجام شود. با این حال، با و بدون هیپوترمی درمانی، بسیاری از نوزادان مبتلا به هیپوکسیک به بیماری ها و اختلالات دائمی سلامتی مبتلا می شوند. این موارد شامل فلج مغزی (CP)، ناتوانی های شناختی، صرع، اختلالات شنوایی و بینایی و موارد دیگر است.
میزان كامل آسیب ناشی از هیپوکسیک ، به دو دلیل عمده بلافاصله پس از تولد مشخص نیست:
آسیب مغزی ناشی از هیپوکسیک یک روند در حال تکامل است. هنگامی که جریان خون به قسمت های مغز قطع می شود، سلول ها شروع به تجزیه، مرگ و آزاد سازی مواد سمی برای سلول های دیگر می کنند. سپس این سلول ها از بین می روند و واکنش زنجیره ای را ادامه می دهند، که باعث می شود آسیب مغزی در طی چند ساعت یا چند روز گسترش یابد. هیپوترمی درمانی(القای هیپوترمی) می تواند به برهم زدن این واکنش زنجیره ای کمک کند.
ممکن است آسیب های ناشی از هیپوکسیک تا زمانی که کودک دچار تاخیر در رشد نشده باشد، آشکار نشود. به عنوان مثال، تا زمانی که کودک برای رسیدن به نقاط عطفی مانند خزیدن یا راه رفتن تلاش نکند، ممکن است تأثیرات روی تحرک مشاهده نشود.
به محض آسیب دائمی مغز، هیچ درمانی برای هیپوکسیک وجود ندارد. با این حال، بسیاری از روش های درمانی وجود دارد که می تواند علائم و عملکرد را در کودکان مبتلا به HIE، بهبود بخشد.
- بیشتر بخوانید: بوتولیسم نوزادان چیست؟ انواع، علائم و درمان بوتولیسم
علت هیپوکسیک / Hie چیست؟
HIE می تواند به خاطر انواع مختلفی از عوارض پزشکی در زمان تولد ایجاد شود. در بسیاری از موارد، خطای پزشکی نیز نقش دارد. به عنوان مثال، پزشکان ممکن است نتوانند به درستی سلامت مادر و کودک را کنترل کنند و موارد پنهان را تشخیص دهند .متناوباً، پزشکان حتی ممکن است مشکلات را تشخیص دهند اما آنها را به اندازه کافی جدی نگیرند یا حتی موفق به ارائه درمان نشوند.
مشکلات بهداشتی و اقدامات سهل انگارانه زیر می تواند منجر به هیپوکسیک شود :
سوء مدیریت بارداری های پر خطر : زنان مبتلا به بیماری هایی مانند پره اکلامپسی و دیابت بارداری به نظارت و درمان گسترده تری نیاز دارند.
عوارض بند ناف : بند ناف مانند یک حلقه نجات بین مادر و کودک است که اکسیژن و مواد مغذی را تأمین می کند و مواد زائد جنین را از بین می برد. هر چیزی که بند ناف را فشرده یا عملکرد آن را کاهش دهد، کودک را در معرض خطر ابتلا به هیپوکسیک قرار می دهد.
عوارض مربوط به جفت یا رحم : جفت و رحم نیز نقش بسیار مهمی در تأمین خون اکسیژنه به کودک دارند. نمونه هایی از مشکلات جفت و رحم که ممکن است باعث HIE شوند عبارتند از :
- قطع جفت : هنگامی که جفت قبل از تولد کودک از رحم جدا شود.
- پایین بودن جفت : وقتی جفت بیش از حد به دهانه رحم متصل می شود. این می تواند باعث خون ریزی خطرناک و کمبود اکسیژن در هنگام زایمان شود.
- نارسایی جفت : وقتی جفت نتواند خون کافی به نوزاد برساند.
- پارگی رحم : هنگام پارگی رحم، به طور جزئی یا کامل.
عفونت ها : عفونت در مادر ممکن است در حین زایمان و تولد به کودک منتقل شود، به خصوص اگر تیم پزشکی اقدامات احتیاطی کافی را انجام ندهد (مانند انجام غربالگری برای عفونت و تجویز آنتی بیوتیک در صورت لزوم).
کنترل نامناسب قلب جنین : اگر نوزادی علائم ناراحتی جنینی را در مانیتور قلب جنین نشان دهد ، پزشکان و پرستاران اغلب می توانند مداخله کنند تا اکسیژن رسانی به درستی برقرار شود. در صورت لزوم، این درمان ممکن است شامل یک سزارین اورژانسی باشد. با این حال، اگر نظارت به صورت صحیحی رخ ندهد، ممکن است نشانه های مهمی از خطر مورد فراموشی قرار بگیرد.
عدم جلوگیری از زایمان زودرس : نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر ابتلا به هیپوکسیک و سایر آسیب های هنگام تولد هستند؛ زیرا ریه های آنها به اندازه کافی رشد نکرده است. بنابراین، بسیار مهم است که پزشکان برای جلوگیری از زایمان زودرس، هر کاری که می توانند انجام دهند، مانند انجام سرکلاژ سرویکس (بخیه ای که در دهانه رحم قرار داده می شود تا خیلی زود باز نشود) یا درمان پروژسترون انجام دهند.
اجازه ادامه کار برای زایمان طولانی مدت : زایمان برای نوزادان استرس آور است زیرا انقباضات رحمی جفت و بند ناف را که اکسیژن آنها را تأمین می کند، فشرده می کند. اگر چیزی از پیشرفت زایمان جلوگیری می کند و پزشکان مداخله نمی کنند ( مثل انجام سزارین اورژانسی)، این سهل انگاری است. زایمان طولانی مدت به احتمال زیاد وقتی جنین بزرگتر از حد طبیعی باشد، یا لگن مادر کوچکتر از حد طبیعی باشد، رخ می دهد.
مشکلات دارویی : بعضی اوقات پزشکان داروهایی مانند Pitocin (اکسی توسین) و Cytotec (میزوپروستول) را برای القا یا تسریع زایمان تجویز می کنند. متأسفانه، این داروها همچنین می توانند انقباضات رحمی را به حدی قوی و مکرر کنند که کودک به طور خطرناکی از اکسیژن بی بهره شود.
سوء مدیریت یک بیماری نوزادی : آسیب هیپوکسی-ایسکمیک می تواند ناشی از عوارض دوران نوزادی، یعنی اولین ماه زندگی کودک باشد. مشکلاتی مانند ناراحتی تنفسی، زردی و افت قند خون در نوزادان همگی می توانند در بروز HIE نقش داشته باشند، به خصوص اگر به درستی مدیریت و کنترل نشود.
علائم و نشانه های هیپوکسیک چیست؟
نوزادان مبتلا به هیپوکسیک ممکن است هر یک از علائم زیر را نشان دهند (از جمله) :
- مشکلات تنفسی
- مشکلات تغذیه
- رفلکس های از دست رفته (به عنوان مثال، کودک به صداهای بلند پاسخ نمی دهد)
- تشنج
- نمرات کم آپگار (دراندازه‌گیری علایم حیات طبیعی حدود یک دقیقه پس از تولد نوزاد کودکی که نمره‌ی بالاتر از هفت بیاورد از سلامتی کامل برخوردار است)
- تونوس ماهیچه ای کم یا زیاد
- سطح هوشیاری تغییر یافته (به عنوان مثال هوشیار نبودن)
درمان انسفالوپاتی مغزی
هیپوکسیک با استفاده از درمانی به نام هیپوترمی درمانی (القایی) کنترل می شود. در این روش، مغز یا بدن کودک در زیر دمای طبیعی سرد می شود تا اثر آبشاری را کاهش دهد که باعث آسیب گسترده می شود. این اجازه می دهد تا مغز کودک بهبود یابد و سطح ناتوانی آنها در هنگام رشد را کاهش می دهد. طبق دستورالعمل های فعلی، درمان باید طی شش ساعت پس از تولد انجام شود، اگرچه برخی شواهد نشان می دهد که ممکن است در صورت تجویز تا 24 ساعت هم، مفید باشد.
هیپوترمی درمانی حدود 72 ساعت طول می کشد و اجازه می دهد سرعت متابولیسم کودک کاهش یابد. این کار از آسیب بیشتر و مجدد جریان خون، که هنگامی اتفاق می افتد که اکسیژن رسانی طبیعی و جریان خون خیلی سریع به سلول های مغز برگردد، جلوگیری می کند.گرچه به نظر می رسد که بازیابی سریع جریان می تواند باعث آسیب بیشتر مغز شود، اما سلول های مغز پس از کمبود اکسیژن، به اکسیژن رسانی سریع واکنش متفاوتی نشان می دهند .پس از آسیب کمبود اکسیژن، اکسیژن رسانی سریع می تواند باعث التهاب بیشتر و ترشح برخی ترکیبات مضر شود. درمان هیپوترمی القایی برای ایجاد ثبات در سلول های مغز و جلوگیری از التهاب آسیب رسان، عمل می کند.
علاوه بر هیپوترمی درمانی، کادر پزشکی باید مراقبت های حمایتی را نیز انجام دهند، که می تواند به معنای کمک به کودک در تنفس، کنترل و جلوگیری از تشنج و کاهش قند خون، به حداقل رساندن تورم مغز و موارد دیگر باشد. در دراز مدت، نوزادان مبتلا به آسیب مغزی ناشی از هیپوکسیک ممکن است از طیف گسترده ای از روش های درمانی، بهره مند شوند. اگرچه این موارد درمانی نیستند، اما می توانند علائم را به حداقل برسانند و عملکرد را به حداکثر برسانند.
انواع و اشکال سندرم انسفالوپاتی
اگر نوزادان به HIE مشکوک باشند، کادر پزشکی می توانند تصویربرداری از مغز مانند سونوگرافی و MRI را انجام دهند تا ببینند که وخامت آسیب وارد شده به بافت مغز، چقدر است. آنها همچنین آزمایش گاز خون را برای تعیین pH خون کودک انجام می دهند، که این آزمایش همچنین می تواند برخی از اطلاعات در مورد سطح اکسیژن کودک را نیز، ارائه دهد.
شدت HIE با استفاده از مرحله بندی Sarnat، مشخص می شود، که در آن علائم بالینی، نتایج معاینه، وقوع تشنج و مدت بیماری، در نظر گرفته می شود . هیپوکسیک خفیف به عنوان درجه I Sarnat طبقه بندی می شود و شدت آن تا حداکثر مرحله III افزایش می یابد.
- بیشتر بخوانید: بیماری پروانه ای یا اپیدرمولیز بولوزا (EB) در کودکان
شیوع و بروز هیپوسکیک
تخمین زده می شود که هیپوکسیک بین هر 2 تا 9 نفر در هر 1000 تولد رخ می دهد. ظهور هیپوترمی درمانی میزان مرگ و میر و ناتوانی را به میزان قابل توجهی کاهش داده است، اما پیامد های ناشی از بیماری، هنوز هم می تواند شدید باشد. در یک مطالعه، تقریباً نیمی از نوزادان مبتلا به HIE یا در پیگیری 18 ماهه یا فوت کردند یا دچار ناتوانی اساسی در رشد عصبی شدند. با این حال، 40 درصد از نوزادان در این مطالعه رشد اولیه طبیعی داشتند.
امید به زندگی در افراد مبتلا به HIE و فلج مغزی
امید به زندگی در افراد مبتلا به انسفالوپاتی هیپوکسی-ایسکمیک بستگی زیادی به میزان تأثیرگذاری بیماری آنها و دسترسی آنها به درمان ها و روش های درمانی دارد. به همین دلیل، تهیه یک “متوسط” طول عمر برای افراد مبتلا به هیپوکسیک دشوار است. از آنجا که بسیاری از کودکان مبتلا به HIE دچار فلج مغزی نیز هستند، شاید بهتر باشد که امید به زندگی در افراد مبتلا به فلج مغزی، بررسی شود.
به طور معمول انتظار می رود افراد مبتلا به فلج مغزی بسیار خفیف به اندازه همسالان خود در جمعیت عمومی زندگی کنند.به طور کلی، امید به زندگی برای یک فرد مبتلا به فلج مغزی به درجه بیماری آن فرد بستگی دارد :
طول عمر مبتلایان به فلج مغزی خفیف : برای افرادی که فلج مغزی نسبتاً خفیف دارند (به عنوان مثال دارا بودن توانایی راه رفتن بدون کمک)، امید به زندگی در زنان 70-80 سال و در مردان 66-76 سال تخمین زده شده است.
طول عمر مبتلایان به فلج مغزی شدید : برای کسانی که شدت بیماریشان بسیار شدید است (به عنوان مثال عدم توانایی در بلند کردن سر و تغذیه از طریق لوله)، امید به زندگی برای خانم ها و آقایان کمتر است، که بسته به کیفیت دسترسی به خدمات پزشکی و مراقبت های درمانی که دریافت می کنند، دارد.
منبع: hiehelpcenter
بدون دیدگاه