برای والدین اغلب سخت است که رفتارپرخاشگرانه و عصبانیت در کودکان را کنترل کنند، اما درک اینکه چرا بچه ها اینگونه رفتار می کنند می تواند در کنترل و بهبود آن کمک کند. مسائل خشم در بچه ها اغلب به این دلیل اتفاق می افتد که آنها نمی دانند چگونه با ناامیدی یا سایر احساسات ناراحت کننده خود کنار بیایند. آنها هنوز مهارت های لازم برای حل مشکلات بدون ناراحتی را یاد نگرفته اند.
در واقع کودک با رفتار پرخاشگرانه خواستار به دست آوردن هدفی دیگر است و ابداً قصد حمله به دیگران یا اذیت کردن آنها را ندارد. البته ممکن است پرخاشگری جنبه انتقام گیری نیز داشته باشد؛ یعنی کودکی که مورد اذیت و آزار قرار گرفته و نتوانسته خشم خود را ابراز کند، اکنون با پرخاشگری به کاهش اضطراب خود می‌پردازد.
یکی از دلایل بسیار مهم پرخاشگری در کودکان، یادگیری است؛ یعنی کودکانی که الگو‌های رفتاری پرخاشگرانه داشته اند، همانند الگو‌های خود رفتار میکنند. چنانچه کودک دارای پدر یا مادری با خلق و خویی عصبانی و پرخاشگر یا شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و مادر خود با افراد دیگر باشد، مسلما او نیز پرخاشگر خواهد شد؛ بنابراین کودکان از طریق مشاهده، رفتارهای والدین را می‌آموزند و الگوبرداری میکنند. کودکان مضطرب نیز نمی‌توانند کودکان آرامی باشند و رفتار‌هایی پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند، البته آنها بلافاصله پشیمان میشوند و از والدین خود عذرخواهی میکنند. اگر از کودک مضطرب بپرسیم که چرا عصبانی هستی؛ خواهد گفت نمی‌دانم؛ یا خواهد گفت دست خودم نیست. همچنین گاهی کودکان در مدرسه قربانی خشونت میشوند و همین باعث میشود خود آنها نیز عامل خشونت شوند. برای درمان پرخاشگری در کودکان اولین گام این است که نوع پرخاشگری آنها و علت آن را شناسایی و پرخاشگری را به صورت موردی برطرف کنیم. در مورد کودک پرخاشگری که الگوپذیری، عامل این گونه رفتار او بوده، باید روی الگوی کودک کار کرد و راه‌های دیگری جز پرخاشگری را به آن الگو آموخت.
- بیشتر بخوانید: روش های سالم کنترل خشم در کودکان
عصبانیت در کودکان و نشان دادن آن در حرکات و صحبت ها
هنگامی که یک کودک – حتی یک کودک کوچک – پرخاشگر می شود، می تواند خطرات جدی برای خود و دیگران، از جمله والدین و خواهر و برادرها ایجاد کند. برای کودکانی که در کنترل احساسات خود مشکل دارند، کنترل خود را از دست می دهند و ناراحتی خود را با فریاد زدن و فحش دادن، پرتاب اشیاء خطرناک یا ضربه زدن و گاز گرفتن نسبت به اطرافیان خود نشان می دهند. این می تواند یک تجربه ترسناک و استرس زا برای شما و فرزندتان نیز باشد. کودکان اغلب پس از اینکه خود را خالی و آرام کردند، متاسف می شوند.
نحوه برخورد ما با کودکان عصبانی
نحوه برخورد ما با کودکان عصبانیبهتر است که ابتدا درک کنیم که رفتار یک نوع ارتباط است. کودکی که آنقدر پرخاشگر شده است که می گویند کودکی مضطرب است. آنها مهارت مدیریت احساسات خود و بیان آنها را به روش انسانهای بزرگ ندارند. آنها ممکن است فاقد زبان، یا کنترل رفتار و حرکات، یا توانایی حل مسئله باشند.
گاهی والدین این نوع رفتار پرخاشگرانه را دستکاری می کنند. و بچه‌ها را سرزنش میکنند معمولاً نمی‌توانند پرخاشگری یا عصبانیت را به روشی مؤثر در کودک کنترل کنند. بنابراین باید با صحبت کردن و فهمیدن اینکه چگونه به آنچه می‌خواهند برسند به آنها کمک میکنند.
با این وجود، نحوه واکنش شما در هنگام کتک زدن کودک برای اینکه آیا او به همان شیوه ادامه خواهد داد یا نه موثر خواهد بود باید راه‌های بهتری برای مدیریت احساسات بکار برد که قطعا تأثیر می‌گذارد.
آرام بمان. در مواجهه با یک کودک خشمگین، به راحتی می توانید احساس کنید که از کنترل خارج شده اید و متوجه می شوید که سر آنها فریاد می زنید. اما وقتی فریاد می زنید، شانس کمتری برای رسیدن برای کمک به آنها دارید. در عوض، شما فقط آنها را تهاجمی تر و سرکش تر خواهید کرد. هر چقدر هم که سخت باشد، اگر بتوانید آرام بمانید و بر احساسات خود مسلط باشید، می توانید الگوی فرزندتان باشید و همین کار را به او بیاموزید.
تسلیم نشوید. آنها را تشویق نکنید که با موافقت با آنچه می خواهند به این رفتار ادامه دهند تا آنها از این کار خسته شوند.
رفتار مناسب را تحسین کنید. وقتی آرام شدند، آنها را به خاطر آرام کردن خود تشویق کنید. و هنگامی که سعی می کنند احساسات خود را به صورت شفاهی، آرام بیان کنند، یا سعی می کنند در زمینه اختلاف نظر سازش پیدا کنند، آنها را به خاطر این تلاش ها تحسین کنید.
به آنها کمک کنید مهارت های حل مسئله را تمرین کنند. زمانی که کودک شما ناراحت نیست، زمانی است که به او کمک کنید تا قبل از اینکه به طغیان‌های پرخاشگرانه تبدیل شود، احساسات خود را به اشتراک بگذارد و راه‌حل‌هایی برای تعارض بیابد. می توانید از آنها بپرسید که چه احساسی دارند و چگونه فکر می کنند تا بتوانید مشکل را حل کنید.
تایم اوت ها و سیستم های پاداش. وقفه‌های زمانی برای بدرفتاری غیرخشونت‌آمیز میتواند با کودکان کمتر از ۷ یا ۸ سال به خوبی جواب دهد. اگر کودکی برای گذراندن وقت سنش بالااست، و می‌خواهید برای رفتار مناسب به سمت یک سیستم تقویت مثبت حرکت کنید از امتیازاتی که مورد نیازش است و او را خوشحال می کند استفاده کنید.
از محرک ها اجتناب کنید. روانشناسان بالینی می‌گویند اکثر بچه‌هایی که به طور مکرر دچار خشم میشوند، این کار را در زمان‌های بسیار قابل پیش‌بینی انجام می‌دهند، مانند زمان تکالیف، زمان خواب، یا زمانی که زمان توقف بازی است. معمولاً از کودک خواسته می شود کاری را انجام دهد که دوست ندارد، یا از انجام کاری که دوست دارد دست بردارد. هشدارهای زمانی («10 دقیقه دیگر می‌رویم»)، تقسیم وظایف به جهات یک مرحله‌ای («اول، کفش‌هایت را بپوش»)، و آماده‌سازی فرزندتان برای موقعیت‌ها («لطفاً قبل از ترک خانه مادربزرگ، از او عذرخواهی کنید»). می تواند به جلوگیری از فروپاشی کمک کند.
عصبانیت در کودکان شما از چه نوعی است؟
نحوه واکنش شما به یک عصبانیت به شدت آن نیز بستگی دارد. اولین قانون در برخورد با عصبانیت‌های غیرخشونت‌آمیز این است که تا حد امکان آنها را نادیده بگیرید، زیرا حتی توجه منفی، مانند اینکه به کودک بگویم که از کارش دست بردارد میتواند تشویق‌کننده باشد.
اما زمانی که کودک دچار آسیب جسمی می شود، نادیده گرفتن آن توصیه نمی شود زیرا می تواند به دیگران و همچنین دیگر فرزندان شما آسیب برساند. در این شرایط، توصیه می شود که کودک را در یک محیط امن قرار دهید که به او امکان دسترسی به شما یا هیچ پاداش احتمالی دیگری را نمی دهد.
اگر کودک کم سن و سال است (معمولاً 7 سال یا کمتر)، سعی کنید او را روی یک صندلی تایم اوت قرار دهید. اگر روی صندلی نمی‌مانند، آنها را به یک مکان دیگر ببرید، جایی که می‌توانند به تنهایی و بدون هیچ‌کس دیگری در اتاق آرام شوند. باز هم، برای اینکه این رویکرد کار کند، نباید هیچ اسباب‌بازی یا وسایل بازی در آن مکان وجود داشته باشد که ممکن است آن رفتاررا تجدید کند.
کودک شما باید یک دقیقه در آن مکان بماند و قبل از اینکه به او اجازه خروج داده شود باید آرام باشد. سپس آنها باید برای استراحت به صندلی برگردند. کاری که این حرکت انجام میدهد این است که به کودک شما پیامد فوری و ثابتی برای پرخاشگری‌اش میدهد.
اگر کودک بزرگ‌تری دارید که پرخاشگر است و نمی‌توانید او را به یک مکان دورافتاده ببرید تا آرام شود، و خود را از دسترس او دور کنید. این تضمین می کند که آنها هیچ توجهی از شما دریافت نمی کنند.
چگونه با تکنیک های رفتاری به کودکان عصبانی خود کمک کنیم؟
چگونه با تکنیک های رفتاری به کودکان عصبانی خود کمک کنیم؟اگر فرزندتان زیاد عصبانی می شود ، به اندازه‌ای که اغلب شما را می‌ترساند و خانواده‌تان را مختل میکند ، باید از یک متخصص کمک بگیرید. درمان های رفتاری خوبی وجود دارد که می تواند به شما و فرزندتان کمک کند تا پرخاشگری را پشت سر بگذارید، استرس شما را کاهش دهد و رابطه تان را بهبود می بخشد. و شما می‌توانید روش های مناسبی را برای مدیریت مؤثرتر رفتار آنها بیاموزید، و آنها می‌توانند یاد بگیرند که رفتار مخرب را مهار کنند و از رابطه خوب با شما لذت ببرند.
درمان تعامل والدین وکودک. نشان داده شده است که PCIT (رفتار مخرب در کودکان 2 تا 7 ساله در نظر گرفته شده است. در آن درمانگران به مراقبان بازی درمانی و مهارت های شرطی سازی عمل آموزش می دهند و آن ها را مانند مربی می کنند)برای کودکان بین 2 تا 7 سال بسیار مفید است. والدین و کودک از طریق مجموعه ای از تمرینات با هم کار می کنند در حالی که یک درمانگر به والدین آموزش می دهد. شما یاد می گیرید که چگونه به رفتار مثبت فرزندتان توجه بیشتری داشته باشید، رفتارهای نادرست جزئی را نادیده بگیرید و پیامدهای ثابتی را برای رفتارهای منفی و پرخاشگرانه ارائه دهید، همه اینها در عین آرامش.
آموزش مدیریت والدین. PMT تکنیک های مشابه PCIT را آموزش می دهد، اگرچه درمانگر معمولا با والدین کار می کند، نه کودک.
راه حل های مشارکتی و پیشگیرانه CPS ( اهداف مرحله CDI تشویق روابط گرم و ایمن مراقب و کودک است) برنامه ای مبتنی بر این ایده است که رفتار انفجاری یا مخرب نتیجه مهارت های بدون نتیجه است نه مثلاً تلاش برای جلب توجه یا محدودیت های آزمایشی. ایده این است که به کودکان مهارت‌هایی را آموزش دهیم که وقتی آنها عصبانی میشوند چگونه واکنش نشان بدهند.
پی بردن به رفتار انفجاری: عصبانیت‌ها و فروپاشی‌ها به‌ویژه زمانی نگران‌کننده هستند که اغلب، شدیدتر یا از سنی که از نظر رشدی انتظار می‌رود رخ می‌دهند – پرخاشگر شدن کودک در دوران پیش‌دبستانی رخ میدهد که با بزرگتر شدن کودک، پرخاشگری برای شما و کودک خطرناکتر می شود. و این می تواند برای آنها در مدرسه و دوستان نیز به یک مشکل بزرگ تبدیل شود.
اگر فرزند شما در هنگام عصبانیت کتک میزند، ممکن است به دلیل یک مشکل اساسی باشد که نیاز به درمان دارد. برخی از دلایل احتمالی رفتار پرخاشگرانه عبارتند از:
ADHD ( بی توجهی و پیش فعالی): کودکان مبتلا به ADHD به راحتی ناامید می شوند، به خصوص در موقعیت های خاص، مانند زمانی که قرار است تکالیف خود را انجام دهند یا به رختخواب بروند.
اضطراب: یک کودک مضطرب ممکن است نگرانی های خود را مخفی نگه دارد، سپس زمانی که خواسته های مدرسه یا خانه او را تحت فشار قرار می دهد که نمی تواند از عهده آن برآید، و سرزنش می شود.
ناتوانی یادگیری تشخیص داده نشده: وقتی فرزند شما در مدرسه یا در زمان تکالیف به طور مکرر رفتار خشونت آمیز دارد ، ممکن است به این دلیل باشد که کار برای او بسیار سخت است.
مشکلات پردازش حسی: برخی از کودکان در پردازش اطلاعاتی که از طریق حواس خود دریافت می کنند مشکل دارند. چیزهایی مانند سر و صدای زیاد، شلوغی و حتی لباس‌های «صدا دار» می‌توانند آنها را مضطرب و عصبی کنند. این میتواند منجر به اعمالی شود که شما را گیج میکند، از جمله پرخاشگری.
اوتیسم: کودکان در تمام لحظاتی که دارند اغلب در معرض ناامیدی یا مواجهه با تغییرات غیرمنتظره در معرض فروپاشی بزرگ هستند. آنها همچنین در حل مسائل حسی که دارند مضطرب و آشفته می شوند.
با توجه به اینکه دلایل زیادی برای طغیان عاطفی و پرخاشگری وجود دارد، تشخیص دقیق کلید دریافت کمک مورد نیاز است. ممکن است بخواهید با پزشک اطفال خود مشورت کنید. آنها می توانند علل پزشکی را رد کنند و سپس شما را به متخصص ارجاع دهند. یک روانشناس کودک آموزش دیده و باتجربه می تواند به تعیین مشکلات اساسی در صورت وجود کمک کند.
- بیشتر بخوانید: علت و نحوه برخورد با کودکان خجالتی
وقتی برنامه های رفتاری کافی نیستند
روانشناسان موافق هستند، هر چه بتوانید با یک کودک کم سن رفتار کنید، بهتر است. اما در مورد کودکان بزرگتر و حتی کودکان کوچکتر که برای خود و دیگران بسیار خطرناک هستند، تکنیک های رفتاری برای ایمن نگه داشتن آنها و اطرافیانشان کافی نیست.
دارو. دارو برای بیماری های زمینه ای مانند ADHD و اضطراب ممکن است کودک شما را آرام تر و آموزش پذیرتر کند. کودکانی که مشکلات رفتاری شدید دارند اغلب با داروهای ضد روان پریشی مانند ریسپردال یا ابیلیفای درمان می شوند. اما این داروها باید با تکنیک های رفتاری همراه شوند.
کودکان عصبانی به والدینی آرام و با اعتماد به نفس نیاز دارند
یادگیری نحوه رفتار با کودک پرخاشگر با رویکردهای رفتاری برای والدین می تواند چالش برانگیز باشد، اما برای بسیاری از کودکان می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. والدینی که اعتماد به نفس، آرام و ثابت دارند می توانند در کمک به کودکان برای توسعه مهارت های مورد نیاز برای تنظیم رفتار خود بسیار موفق باشند. چنانچه نوع پرخاشگری کودک، خصمانه است، باید کودک را از آزار و اذیت دور کنیم تا مجبور نباشد برای تلافی و انتقام، افراد دیگر را اذیت کند و اگر پرخاشگری وسیله جلب نظر دیگران است، باید راه‌های دیگری را برای مطرح کردن کودک برگزینیم تا او ناچار نباشد از روش خشونت برای جلب توجه استفاده کند.
این ممکن است به صبر و تمایل بیشتری برای امتحان کردن تکنیک های مختلف نسبت به یک کودک معمولی در حال رشد نیاز داشته باشد، اما وقتی نتیجه یک رابطه بهتر و خانه شادتر باشد، ارزش تلاش را دارد.
تکنیک‌های مؤثر برای مدیریت خشم کودکان
آموزش کودک برای درک تفاوت رفتار و احساس: خشم احساسی طبیعی و سالم است. ولی تفاوت میان احساس خشم و عصبانیت برای کودکان درک کردنش سخت است. باید به کودک کمک کنیم که وقتی عصبانی میشود کنترل رفتارهایش در دست خود اوست. گاهی عصبی شدن کودک از حس های دیگر برمی خیزد مثل وقتی که کودک خجالت زده است .
کارکردن بر روی الگوی کودک در زمان خشم : اگر کودکمان شاهد عصبانیت ما باشد،از رفتارمان الگو برداری میکند و او نیز تکرار می کند. ولی اگر ما خودمان را کنترل کنیم او هم این روش را انتخاب خواهد کرد. بیان کردن احساسات‌تان به کودک می‌آموزد که او هم درباره‌ی احساسات خود حرف بزند. هنگامی که در حضور کودک خود کنترل خود را از دست می‌دهید و عصبانیت را در رفتار خودتان نشان می‌دهید، مسئولیت آن را بپذیرید. معذرت‌خواهی کنید و بگویید که به جای عصبانیت باید چه رفتاری از خود نشان می دادید.
برای هنگام عصبانیت قانون داشته باشید : قوانینی را برای خانه‌تان بنویسید کنید. که در آن قید کنید هنگام عصبانیت باید چه رفتاری از خود نشان بدهید. مواردی مثل ممنوعیت پرخاشگری فیزیکی، توهین، فحش و تخریب اموال را در قوانین لحاظ کنید تا کودک شما متوجه شود ، نمی‌تواند در هنگام عصبانیت، اشیا را پرتاب کند، بشکند یا به کسی توهین کند و رفتارش باعث اذیت کردن کسی بشود.
آموزش دادن مهارت های سالم : کودکان باید راه درستِ برخورد با خشم‌شان را بیاموزند. از دورشدن از محیط به عنوان راهی برای کمک به کودک استفاده کنید. به او بگوید که میتواند هنگامی که خشمگین می شود محل را ترک کند. وقتی کودک خودش را از موقعیت جدا میکند آرام میشود.
کودک را از عواقب رفتارش آگاه سازید : زمانی‌که کودک قوانین عصبانیت را زیر پا می‌گذارد، او را با عواقب رفتارش مواجه کنید. اگر کودک پرخاشگری کرد،، بدون تأخیر او را با عاقبت رفتارش مواجه کنید. در صورت لزوم از یک متخصص کمک بگیرید. اینکه یک کودک در مدیریت خشم دچار شکست شود، غیرطبیعی نیست.
اگر کنترل عصبانیت در کودکان خارج از کنترل باشد، یا مشکل او افزایش پیدا کندباید از یک متخصص کمک گرفته شود. متخصص آموزش دیده میتواند احتمال وجود هرگونه مشکل در سلامت روانی کودک را رد کند و برای برنامه‌ریزی درباره‌ی مدیریت رفتار کودک به شما کمک کند.
چند علت رایج عصبانیت در کودکان
- محدودیت‌های زیاد
- آزمون و کشف خطوط قرمز والدین
- رژیم غذایی نامناسب
- الگوبرداری از والدین
- اضطراب و بی‌قراری
- ناتوانی در بیان خواسته‌ها و ایجاد ارتباط
- مسائل فیزیولوژیکی
بدون دیدگاه